Biên bản Đại hội Ca Trưởng Ca Đoàn các giáo xứ lần 2

Sáng ngày 3.10.2009, tại Trung tâm Mục Vụ Tổng Giáo phận đã diễn ra Đại hội các Ca trưởng ca đoàn các giáo xứ trong giáo phận lần thứ 2. Tại đại hội, với tâm tình mục tử, Đức Hồng y GB. Phạm Minh Mẫn và linh mục Nguyễn Duy - Trưởng ban Thánh nhạc đã trao đổi cùng các ca trưởng và chia sẻ về mọi vấn đề Thánh nhạc của các giáo xứ, qua đó giúp cho cộng đoàn tham dự Thánh lễ sốt sắng. Dưới đây là Biên bản Đại hội Ca Trưởng Ca Đoàn các giáo xứ lần 2:

TỔNG GIÁO PHẬN TP.HCM
     BAN THÁNH NHẠC

GHI NHẬN
ĐẠI HỘI CA TRƯỞNG CÁC CA ĐOÀN Lần II
Tổng Giáo Phận Tp. Hồ Chí Minh
ngày 3 tháng 10 năm 2009
tại Trung tâm Mục vụ Tổng Giáo phận

I/ THÀNH PHẦN THAM DỰ: gồm có:
-Thường vụ Ban Thánh Nhạc (BTN: ) và các Ca trưởng (CT) các ca đoàn trong Tổng Giáo phận Tp. HCM, -một số linh mục phụ trách thánh nhạc giáo hạt và quan tâm đến sinh hoạt thánh nhạc (5 cha), -các ca sĩ công giáo (3 ca sĩ), -gia đình Trung Tâm Mục Vụ (TTMV), -ban âm thanh ánh sáng, -ban tiếp tân (25 người, là học viên các lớp nhạc tại TTMV)... Riêng các CT đến tham dự (chỉ căn cứ theo phiếu đăng ký, trên thực tế thì đông hơn) là 181 người, gồm:
  1) Hạt Bình An: 14 người
  2) Hạt Chí Hòa: 08 “
  3) Hạt Chợ Quán: 09 “
  4) Hạt Gia Định: 22 “
  5) Hạt Gò Vấp: 18 “
  6) Hạt Hóc Môn : 16 “
  7) Hạt Phú Nhuận: 04 “
  8) Hạt Phú Thọ: 11 “
  9) Hạt Sàigòn: 05 “
  10) Hạt Tân Định: 17 “
  11) Hạt Tân Sơn Nhì: 25 “
  12) Hạt Thủ Đức: 06 “
  13) Hạt Thủ Thiêm: 10 “
  14) Hạt Xóm Chiếu: 11 “
  15) Hạt Xóm Mới: 10 “

II/ KHAI MẠC
Đúng 8 giờ 30, tại hội trường mới (Hội trường “Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn”) Cha Trưởng Ban Thánh nhạc (Lm. Nhạc sĩ Nguyễn Duy) chào mừng các anh chị em CT về tham dự Đại hội, tuyên bố khai mạc và gợi ý sinh hoạt cho Đại hội:
1) Lần Đại hội này nhằm cụ thể hóa những ước mong, những dự định của Đại hội lần I (28-3- 2009), đó là tổ chức các lớp bồi dưỡng chuyên đề cho các CT (đề tài gợi ý để học hỏi đã được gửi trước kèm theo thư mời)
2) Hướng đến ngày Đại hội các ca viên (khoảng 20.000 ca viên) thuộc các ca đoàn trong Tổng Giáo phận, dịp mừng Năm Thánh Giáo hội Việt Nam năm 2010 sắp tới.
3) Chủ đề cùng trao đổi và góp ý cho Đại hội:
  a/ Ngoài các chuyên đề học hỏi được gợi ý, anh chị em cần trao đổi thêm nội dung nào nữa?
  b/ Làm thế nào để mọi thành phần dân Chúa tham gia tích cực Thánh lễ?
  c/ Hình thành các tổ Thánh nhạc tại mỗi giáo hạt.
  d/ Việc tham gia tổ chức Hội diễn Thánh Ca Mừng Chúa Giáng sinh Năm Thánh 2010.
4) Lược tóm các chuyên đề bồi dưỡng, để mọi người có cái nhìn tổng quát và dễ dàng góp ý khi
thảo luận theo từng giáo hạt
5) Giới thiệu với Đại hội 3 người đại diện trong Ban Liên lạc CT giữ vai trò vừa là gạch nối giữa Ban Liên Lạc với Ban Thánh nhạc, vừa là thành viên của Ban Thánh nhạc (trong tổng số 50 người thuộc 15 giáo hạt) là: Anh Bùi Quang Chiểu (giáo xứ Thăng Long, hạt Phú Thọ)
Anh Nguyễn Đức Hiệt (giáo xứ Cao Thái, hạt Thủ Thiêm), và
Anh Nguyễn Sơn Thạch (giáo xứ Đaminh, hạt Phú Nhuận).

III/ PHẦN HỘI THẢO VÀ BÁO CÁO
Đúng 9 giờ 00, các CT chia nhau hội thảo theo từng Hạt hay 2 hạt 1 nhóm (gồm 15 hạt) với sự hướng dẫn của các thành viên trong Ban Thường vụ, tại các phòng đã bố trí sẵn trong TTMV. Sau đó, 10 giờ 00 tất cả cùng trở về phòng họp chính để có giây phút thư giãn khi các ca sĩ công giáo: Trần Ngọc, Xuân Trường, Diệu Hiền đến trình bày những khúc thánh ca vui tươi, trẻ trung, sinh động… Các ca sĩ vừa dứt tiếng hát, cũng là lúc cả hội trường hân hoan đứng lên vỗ tay chào mừng Đức Hồng Y đến với Đại Hội để gặp gỡ các CT. Sau đó, đại diện các giáo hạt lần lượt tóm tắt bản đúc kết những đóng góp của giáo hạt mình. Các ý kiến đóng góp xoay quanh một số nội dung sau:

1) HẠT BÌNH AN:
1/ Ưu tư khi chọn bài hát: phân vân giữa bài hát được dùng trong Phụng vụ (PV) và bài hát ngoài PV.
2/ Xin giải thích một số ca từ trong những bài hát Thánh ca chưa thống nhất, thí dụ: tử đạo hay tuẫn đạo, Mân Côi hay Môi Khôi, tạo vật hay thụ tạo…
3/ Đề nghị các nhạc sĩ sáng tác thánh ca theo âm hưởng dân tộc (nhạc ngũ cung) thì dễ nâng tâm hồn người Việt Nam hơn.
4/ BTN nên có văn bản phổ biến những bài hát được dùng trong PV.

2) HẠT CHÍ HÒA:
1/ Đề xuất thêm đề tài: Cách hình thành, tổ chức và phát triển một ca đoàn.
2/ Đề nghị phổ biến, lên khung cho từng vùng, từng hạt để các CT tham gia dễ dàng hơn.
3/ Kỹ năng tập hát phải mang tính sư phạm.

3) HẠT CHỢ QUÁN:
1/ Đề xuất thêm các đề tài:
- Tâm lý đối thoại giữa CT và ca viên.
- Khả năng điều hành ca đoàn của CT.
- Đạo đức CT, ca viên khi phuc vụ trong ca đoàn.
2/ Phần đối đáp (trong Thánh lễ) giữa chủ tế và cộng đoàn, nên phổ nhạc để hát; thí dụ phần kết thúc của Kinh Nguyện Thánh Thể: A-men, phải hát thật long trọng, nên hát nhiều lần.

4) HẠT GIA ĐỊNH:
1/ Xin cho biết cơ cấu và tổ chức một BTN.
2/ Tổ chức những hình thức diễn nguyện Thánh ca ngoài PV.
3/ Nên soạn các bài hát dành riêng cho Thánh lễ thiếu nhi.

5) HẠT GÒ VẤP:
1/ Đề nghị dồn 2, 3 chuyên để vào 1 buổi.
2/ Gởi tài liệu trước cho các CT
3/ Đề nghị học vào buổi chiều thứ 7 hằng tuần, vì một số CT còn phải đi làm buổi sáng.

6) HẠT HÓC MÔN:
1/ Các đề tài học hỏi đều rộng lớn, cần tăng thêm thời gian nữa
2/ Chưa nắm vững đề tài “Hình thể âm nhạc”, nên rất cần bồi dưỡng và học tập thấu đáo.
3/ Cần thêm thời giờ nói về “Bình ca”, đề tài mà các CT cảm thấy rất khó!
4/ Đề tài “Thánh Kinh” cần thu hẹp lại, chỉ cần hiểu: Thánh nhạc và Thánh kinh liên hệ thế nào.
5/ Cần có thư mời các người đệm đàn trong PV cùng tham dự lớp bồi dưỡng Đệm Đàn.
6/ Cần biết một số bài không được hát trong PV.
7/ Đề nghị chuyển các buổi học vào buổi tối thứ 7, khoảng 19 giờ; hoặc sáng Chúa nhật, 9 giờ.
8/ Xin BTN cung cấp một vài trang Web để tìm bài hát.
9/ Về Thánh ca Giáng sinh: nên luân phiên mỗi năm một hạt. Và BTN nên bàn với các cha hạt trưởng, các cha xứ trước, để các CT dễ làm việc hơn.7) HẠT PHÚ NHUẬN:
1/ Xin biến thành hiện thực các lớp bồi dưỡng chuyên đề mà BTN đã dư định.
2/ Xin cho biết quy chế về việc thành lập tổ Thánh nhạc cho mỗi giáo hạt.
3/ Xin xác định qúa trình chuẩn nhận một bài Thánh ca mới sáng tác: cách thức gởi bài, thời gian duyệt bài…
4/ Việc giúp cộng đoàn tham gia tích cực trong Thánh lễ không phải chỉ là công việc của ca
đoàn, mà còn tùy thuộc vào những yếu tố khác giáo xứ nữa.
5/ Số lượng người tham dự Đại hội lần này không đông như lần Đại hội trước, vì thông tin bị
chậm trễ, nhất là từ các cha xứ.

8) HẠT PHÚ THỌ và
9) HẠT SÀIGÒN :
1/ Xin lập trang web. riêng của BTN, để các CT dễ học hỏi các chuyên đề bồi dưỡng, vì một
số CT bận việc, không tham dự trực tiếp được.
2/ Gởi tài liệu trước cho các giáo xứ.
3/ Nên dồn các đề tài học hỏi lại, để bớt thời gian đi lại trong hoàn cảnh khó khăn
hiện nay (vì công ăn việc làm, phương tiện giao thông…)
4/ CT có thể đề cử các ca viên tham dự lớp bồi dưỡng được không ?
5/ Về việc hình thành các tổ Thánh nhạc tại mỗi giáo hạt, xin gởi quy chế thành lập đến các cha
hạt trưởng, cha chính xứ, để các ngài thông báo lại cho các CT.
6/ Về Thánh ca Giáng sinh:
- Nên gom mỗi hạt thành 1 nhóm, rồi hẹn ngày ráp lại.
- Cần số lượng ca viên nhiều mới xứng tầm với sân khấu lớn.
- Đã có sự liên kết các CT, hy vọng các ca viên sẽ nhiệt tình tham gia.
- Sẽ có nhiều phức tạp cho các CT khi phải thống nhất về cách diễn tấu của 1 bài hợp xướng.
- Sẽ chọn một CT chịu trách nhiệm điều hành chung và thống nhất tập dựot trước cho các CT
khác, sau đó mới về tập cho các ca viên mình.

10) HẠT TÂN ĐỊNH và
11) HẠT TÂN SƠN NHÌ :
1/ Bài Magnificat được hát phần nào trong Thánh lễ: Ca Nhập lễ, Đáp ca hay Ca Hiệp lễ ?
2/ Xin cho biết cách thức chon bài hát cho hợp với PV.
3/ Giữa cha xứ và CT phải có sự thống nhất về cách chọn bài hát.
4/ Muốn cho cộng đoàn cùng hát thì phải có thời giờ tập trước mới hát được.
5/ Loại nhạc cụ nào được sử dụng trong PV: piano, organ, guitar…?
6/ Vai trò CT quan trọng, nhưng vai trò của cha xứ còn quan trọng hơn, vì có những điều CT làm
đúng nhưng cha xứ không đồng ý. Đề nghị mỗi lần họp CT, nên mời các cha xứ cùng đi họp!
7/ Về Thánh ca giáng sinh: Đề nghị các CT trong Tổng Giáo phận tập chung 1 tiết mục để tham
gia trong đêm hội diễn.

12/ HẠT THỦ ĐỨC :
1/ Nếu chỉ cần phát tài liệu học tập trước rồi ở nhà tự đọc thì không hiệu quả, mà phải đến lớp
để đựoc nghe và hướng đẫn phân tích mới hiểu thấu đáo được.
2/ Các tài liệu học tập cũng cần gởi đến cha xứ
3/ Cần mở thêm lớp kỹ năng luyện thanh cho các ca đoàn (hát rõ lời, cách lấy hơi, điều tiết hơi)
4/ Trong chương trình Thánh ca Giáng sinh, nên tổ chức hát nhiều thể loại âm nhạc.
5/ Hạt Thủ Đức xin tham dự 1 tiết mục.

13/ HẠT THỦ THIÊM và
14/ HẠT XÓM CHIẾU :
1/ Nên tổ chức các lớp bồi dưỡng vào chiều thứ 7, từ 14g đến 16 g; hoặc các buổi tối trong tuần.
2/ Về kỹ năng tập hát: nên bổ sung trước các kiến thức cơ bản về điều khiển ca đoàn (Thí dụ:
khởi tấu-kết thúc…) và kiến thức cơ bản về Thánh nhạc.
3/ Về Thánh ca Giáng sinh: cả giáo phận nên có một bài hợp xường chung. Ban tổ chức sẽ phân
định số lượng ca viên cho từng giáo hạt.

15) HẠT XÓM MỚI :
1/ Nên phát tài liệu học tập để các CT tham khảo trước khi tham dự lớp bồi dưỡng.
2/ Các CT khó làm việc, khi không có sự chỉ đạo của cha xứ. Chính các cha xứ phải nắm quy
luật về hát Thánh ca trong PV, và nhắc nhở các CT thi hành cho đúng.
3/ Các cha xứ và các CT trong giáo xứ phải thống nhất với nhau trong cách thức làm việc.
4/ Các CT đi học tập về, cha xứ có thống nhất để thực hiện chung cho giáo xứ không?
5/ Các đề tài học hỏi mà BTN đã đưa ra thì khá đầy đủ
6/ Về hội diễn Thánh ca Giáng sinh: sẽ xin ý kiếncha Hạt trưởng và sẽ thông báo lại sau.

IV) CHA TRƯỞNG BAN TỔNG KẾT VÀ GIẢI ĐÁP MỘT VÀI THẮC MẮC CỦA CÁC CT
1/ BTN đã in ấn và gởi đến tận tay các bạn 2 tập tài liệu. Sau khi đọc và hiểu, chúng ta cố gắng thi
hành cho đúng những chỉ dẫn của Giáo Hội.
2/ Đã có trang web. chung của Hội đồng Giám Mục Việt Nam ( hdgmvietnam.org), của Tổng giáo phận: tgp-tphcm.net, thường xuyên thông tin các bài hát được dùng trong Phụng vụ, cũng như những tư liệu liên quan đến Thánh nhạc.
3/ Đầu tháng 11/2009 sẽ phát hành “Tuyển tập Thánh ca Việt Nam, quyển I” của Ủy ban Thánh nhạc toàn quốc, gồm 500 bài hát, với đầy đủ các đề mục dùng trong PV.
4/ Về từ ngữ trong Thánh ca: Rất vất vả khi tranh cãi. Sẽ giải đáp sau.
5/ Bài Magnificat hát lúc hiệp lễ (trong Thánh lễ) rất tuyệt vời, vì đây là lời của Đức Mẹ dâng
lên ca ngợi và tạ ơn Thiên Chúa.
6/ CT là cộng sự viên của cha xứ, nên chúng ta luôn tham gia trong sự vâng phục các ngài.
7/ Quy trình kiểm duyệt các bài Thánh ca đòi hỏi phải có thời gian để BTN xem kỹ về lời, về nhạc,
về hòa âm…

***** Vì thời giờ có hạn, không thể giải đáp hết những thắc mắc của các CT. Hẹn trả lời sau.

V/ TÂM TÌNH CHIA SẺ CỦA ĐỨC HỒNG Y
1/ Ca đoàn là cộng tác viên để xây dựng và phát huy việc tông đồ Chúa ban. Rất nhiều người hỏi tôi: Bí quyết nào để cho các nhà thờ, các chủng viện, các dòng tu… lúc nào cũng đầy người? Tôi trả lời: Chúng tôi gieo hạt giống đức tin cho nhiều người, đã bỏ công sức ra vun trồng, có sự hợp tác của mọi thành phần dân Chúa, trong đó có Ca đoàn. Khi triều yết Đức Giáo Hoàng, tôi cũng đã báo cáo với Ngài như vậy, và Ngài nói: “đó là ơn Chúa ban cho Giáo hội Việt Nam, chúng ta phải tạ ơn Chúa.” Hôm nay, tôi chuyển lời Đức Giáo Hoàng đến chào thăm và cám ơn tất cả các CT. (cả hội trường vỗ tay)
2/ Trong buổi cử hành PV, Ca đoàn đóng vai trò rất quan trong. Chắc chắn ca các ca viên nào cũng biết và thuộc lòng câu nói của Thánh Augustinô: “Hát hay là cầu nguyện hai lần” Câu này không phải chỉ trong sách vỡ, nhưng đã thể hiện trong thực tế. Vòng qua các nhà thờ trong khắp nước Việt Nam, nơi nào cũng có ca hát thật tưng bừng, mà trên thế giới không nơi nào được như vậy. Tính riêng tại Tổng Giáo phận Tp. Hồ Chí Minh đã có 200 giáo xứ với khoảng 600 ca đoàn và 12.000 ca viên đủ nói lên điều này.
3/ Hát là cầu nguyện và cũng giúp cộng đoàn cầu nguyện nữa. Mà cầu nguyện là diễn tả lòng tin cậy mến đối với Chúa là Cha và mọi người là anh em. Khi hát, các ca viên truyền đạt những tâm tình đó cho mọi người, thâu họp mọi người thành gia đình Chúa, và liên kết tình huynh đệ với nhau, quan tâm chăm sóc nhau. Cốt lõi của việc ca hát, việc cầu nguyện là như thế.
4/ Ở ngoài đời, người ta lo chú trong đến kinh tế, tiền bạc, cạnh tranh về mọi phương diện, còn tình huynh đệ thì thuộc hàng thứ yếu. Chân lý của Chúa thì khác, đó là Yêu Thương! Vì thế , ca đoàn phải hiểu và sống chân lý của Chúa, sống tình thương của Chúa, qua việc diễn tả truyền đạt lời ca tiếng hát của mình. Sức mạnh của tình thương phát xuất từ đây.
5/ Ca hát là một nghệ thuật luôn lôi kéo mọi người đến Chân-Thiện-Mỹ theo từng cảm xúc. Nghệ thuật Thánh ca còn phải đi sâu vào lòng tin cậy mến Chúa hơn nữa, giúp cho mình đi đến sự sống thật, sự sống dồi dào. Tổ chức khoa học kỹ thuật là cần thiết, nhưng không quan tâm đến chân lý sống còn, chân lý vĩnh cửu, đó là YÊU THƯƠNG. Trong ca đoàn cũng vậy, nếu chỉ hát cho hay, chỉ lo cạnh tranh thôi, thì ta mất hết lòng đạo, làm sao giúp người khác được. Như vậy, lời ca tiếng hát phải:
  a/ Phát xuất từ chân lý yêu thương của Chúa.
  b/ Bảo vệ, phát huy niềm tin nơi Chúa
  c/ Củng cố và giúp cho lòng đạo của mọi người ngày một thăng tiến hơn.
Nói chung: Cần phải để ý đến HỒN hay TINH THẦN PHỤNG VỤ khi hát Thánh Ca.

VI/ BỮA CƠM GIA ĐINH VÀ CHIA TAY:
Sau khi Cha Trưởng Ban đại diện mọi người tham dự cám ơn Đức Hồng Y và xin ngài ban phép lành như thêm sức mạnh để mọi người làm việc Chúa mỗi ngày tốt hơn.
Tiếp theo là bữa cơm huynh đệ tại hội trường. Trong khi ăn mọi người tiếp tục thưởng thức giọng ca của các ca sĩ; trò chuyện và trao đổi thêm những gì liên quan đến CT, ca đoàn, ca viên …

TM Ban Thánh nhạc Tp.HCM, ngày 3 tháng 10 năm 2009

Lm. Rôcô Nguyễn Duy Thư ký                                        Trưởng ban Nhạc sĩ Minh Tâm