Đức Thánh Cha Biển Đức 16 viếng thăm giáo phận Viterbo

VITERBO. Chúa nhật 6-9-2009, ĐTC Biển Đức 16 đã đến viếng thăm giáo phận Viterbo, và đặc biệt thăm quê hương của thánh Bonaventura tại làng Bagnoregio, nhân dịp kỷ niệm 790 năm sinh nhật của thánh nhân.

Viterbo hiện nay là thành phố có 64 ngàn dân cư, cách Roma 85 cây số về hướng bắc. Đây là chuyến viếng thăm mục vụ thứ 16 ngài thực hiện tại Roma kể từ khi được bầu làm Giáo Hoàng cách đây 4 năm rưỡi.

Thánh Bonaventura, nguyên là Bề trên tổng quyền dòng Phanxicô, rồi làm HY GM giáo phận Albano. ĐTC Biển Đức 16 có liên hệ đặc biệt với thánh nhân vì khi còn là một LM trẻ, ngài đã soạn luận án hậu tiến sĩ về đạo lý thánh nhân và xuất bản thành sách với tựa đề ”Thánh Bonaventura. Thần học về lịch sử”. Thánh Bonaventura sinh trưởng tại làng Bagnoregio, xưa kia là một giáo phận, nhưng nay là một làng có hơn 3.600 dân cư và thuộc giáo phận Viterbo. Giáo phận này hiện có 166 ngàn tín hữu Công Giáo và nổi tiếng trong lịch sử Giáo hội vì là nơi cư ngụ của 50 vị Giáo Hoàng thời Trung Cổ, trong đó có 18 vị cư ngụ hơn 18 tháng tại thành này. Trong số 8 vị Giáo Hoàng cai quản Hội Thánh trong khoảng thời gian 20 năm, từ 1261 đến 1281, có 5 vị được bầu lên tại Viterbo. Cho đến năm 1271, hội nghị các Hồng y bầu giáo hoàng không được gọi ”Conclave”, nghĩa là trong phòng hội có khóa kỹ lưỡng. Sau khi ĐGH Clemente IV qua đời năm 1268, 18 HY nhóm tại Viterbo thuộc nhiều phe khác nhau, không bầu được vị Giáo Hoàng mới, và khóa họp bầu cử kéo dài tới 33 tháng. Các quan chức thành phố Viterbo liền khóa kín tất cả các HY trong phòng hội, chỉ cho các vị ăn bánh mì và uống nước lã, đồng thời tháo gỡ mái che phòng hội cho các vị phải chịu mưa nắng. Kết quả là các HY đã mau lẹ bầu được vị Giáo Hoàng mới, đó là thầy Tổng Phó Tế Tebaldo Visconti (1210-1276) người Italia lúc đó đang tham gia Đạo binh Thánh Giá ở Siri. Ngài nhận chức với tên hiệu là Gregorio 10. Sau đó vị Giáo Hoàng Chân Phước này cùng với Công đồng chung Lyon II qui định việc bầu cử Giáo Hoàng phải diễn ra trong mật nghị khóa kín.

Thánh lễ tại Viterbo
 
ĐTC đã đáp trực thăng từ Castel Gandolfo để tới Viterbo vào lúc 9 giờ sáng. Tại đây, ngài đã được Đức Cha Chiarinelli, GM sở tại và đại diện chính phủ Italia, Ông Gianni Letta, thứ trưởng tại Phủ Thủ tướng cùng với các quan chức đạo đời tiếp đón, và tháp tùng ngài đến viếng viếng thăm dinh thự Giáo Hoàng, nơi đã diễn ra 5 hội nghị Hồng y nghị bầu Giáo Hoàng.

Tiếp đến, ngài đến quảng trường Faul bên ngoài cổ thành để cứ hành thánh lễ vào lúc 10 giờ 15, trước sự hiện diện của hơn 15 ngàn tín hữu. Đồng tế với ĐTC còn có ĐHY Vallini, giám quản Roma và 24 GM miền Lazio, cùng với hàng trăm linh mục.

Trong bài giảng Thánh lễ, sau khi chào thăm mọi người hiện diện, ĐTC đã giải thích về ý nghĩa các bài đọc của ngày lễ, đặc biệt là giai thoại Tin Mừng được thánh Marco thuật lại (7,31-37) về phép lạ Chúa Giêsu chữa lành người bị câm điếc tại miền đất dân ngoại. Trước tiên Chúa tiếp đón và săn sóc người tàn tật bằng ngôn ngữ cử chỉ, trực tiếp hơn là lời nói; rồi bằng tiếng Aramaico, Chúa nói với người câm điếc ”Effatà”, nghĩa là hãy mở ra, làm cho người ấy nghe và nói được. Đầy kinh ngạc, đám đông kêu lên: ”Người đã làm mọi sự tốt đẹp!” (v.37). Chúng ta có thể thấy trong ”dấu chỉ” này ước muốn nồng nhiệt của Chúa Giêsu chiến thắng nơi con người sự cô đơn và bất khả cảm thông do tính ích kỷ gây ra, để mang lại một ”nhân loại mới”, nhân loại biết lắng nghe, đối thoại, cảm thông và hiệp thông. Một nhân loại tốt đẹp cũng như công trình sáng tạo của Thiên Chúa là tốt đẹp; một nhân loại không còn kỳ thị, không còn sự loại trừ, như thánh Giacôbê đã cảnh giác trong thư của Người (2,1-5), nhờ đó thế giới thực sự là một môi trường huynh đệ chân thành cho tất cả mọi người (GS 37). Từ nhận định trên đây, ĐTC áp dụng vào giáo phận Viterbo và nói rằng:

”Giáo đoàn Viterbo quí mến, chúng ta thấy Chúa Kitô trong Tin Mừng đã mở tai và tháo gỡ nút buộc lưỡi của người câm điếc, xin Chúa cũng cởi mở tâm hồn bạn, và luôn ban cho bạn niềm vui được lắng nghe Lời Chúa, lòng can đảm loan báo Tin Mừng và khám phá Nhan Thánh và Vẻ Đẹp của Chúa! Nhưng để điều ấy có thể diễn ra, theo thánh Bonaventura làng Bagnoregio mà tôi sẽ viếng thăm chiều nay, tâm trí phải đi xa hơn mọi sự, không những vượt lên trên thế giới cảm giác này, nhưng còn vượt lên trên bản thân mình nữa” (Itinerarium mentis in Deum VII,1). Đó là hành trình của ơn cứu độ, được ánh sáng Lời Chúa soi sáng và được nuôi dưỡng bằng các bí tích, hành trình đó liên kết mọi tín hữu Kitô với nhau.”

ĐTC nêu bật một vài đường hướng tu đức và mục vụ mà Đức GM giáo phận Viterbo đã đề ra cho giáo phận này, theo đó ưu tiên số một là việc giáo dục đức tin, như một sự tìm kiếm, khai tâm Kitô giáo, và như một cuộc sống trong Chúa Kitô. ĐTC nói: ”Trở thành Kitô hữu hệ tại học biết Chúa Kitô, điều mà thánh Phaolô đã diễn tả bằng công thức ”Không phải là tôi sống nữa, nhưng là Chúa Kitô sống trong tôi” (Gl 2,20). Các giáo xứ, gia đình và các hội đoàn khác nhau đều tham gia vào công trình này. Các giáo lý viên và mọi nhà giáo dục trong giáo phận cũng được mời gọi tham gia, các trường học, từ lớp mẫu giáo cho đến Đại Học miền Tuscia ở đây , đều được đóng góp phần quan trọng và uy tín của mình, nhất là học đường Công Giáo, và học viện triết thần Thánh Phêrô.

”Cùng với việc giáo dục đức tin, còn có việc làm chứng về đức tin. Thánh Phaolô đã viết: ”Đức tin hoạt động nhờ đức ái” (Gl 5,6). Chính trong viễn tượng đó hoạt động bác ái của Giáo hội được thành hình: các sáng kiến, và công trình bác ái của Giáo Hội là dấu chỉ niềm tin yêu đối với Thiên Chúa, Đấng là Tình Thương.. Trong lãnh vực này, sự hiện diện của các phong trào thiện nguyện ngày càng gia tăng và triển nở, trên bình diện cá nhân, cũng như hội đoàn, được tổ chức Caritas thúc đẩy và giáo dục. Thánh nữ Rosa trẻ trung (1233-1251) đồng bổn mạng của giáo phận Viterbo đang được mừng kính trong những ngày nay là tấm gương sáng ngời về đức tin và lòng quảng đại đối với người nghèo...

ĐTC nói thêm rằng: ”Đường hướng tu đức và mục vụ thứ 3 của Giáo Phận Viterbo là chú ý đến các dấu chỉ của Thiên Chúa. Như Chúa Giêsu đã làm cho người câm điếc, Thiên Chúa cũng tiếp tục tỏ lộ cho chúng ta dự phóng của Ngài qua những biến cố và lời nói. Vì thế, nghĩa vụ của mỗi Kitô hữu là phải dấn thân lắng nghe Lời Chúa và phân định những dấu chỉ của Ngài. Dấu chỉ trực tiếp nhất của Thiên Chúa chắc chắn là sự quan tâm tới tha nhân, như Chúa Giêsu đã dạy: ”Tất cả những gì các con đã làm cho một trong những người anh em bé mọn nhất tức là các con đã làm cho Thầy” (Mt 25,40).

Trong chiều hướng đó, ĐTC nhắn nhủ các tín hữu, trong năm Linh Mục này, hãy gia tăng cầu nguyện sốt sắng hơn cho các linh mục, các chủng sinh và cho ơn gọi. Các tín hữu giáo dân và người trẻ, cũng như các gia đình đừng sợ sống và làm chứng đức tin trong các môi trường khác nhau của xã hội và những hoàn cảnh khác nhau trong cuộc sống. Và ĐTC kết luận rằng: ”Anh chị em thân mến, khi con tim bị lạc hướng trong sa mạc cuộc sống, anh chị em đừng sợ, hãy tín thác nơi Chúa Kitô, là trưởng tử của nhân loại mới, một gia đình các anh chị em được xây dựng trong tự do, công lý, sự thật và tình bác ái của con cái Thiên Chúa”.

Cuối thánh lễ ĐTC đã chủ sự buổi đọc kinh Truyền Tin. Ngài nhắc đến mối liên hệ quí mến và hiệp thông đặc biệt của giáo phận Viterbo với Người Kế Vị Thánh Phêrô, với bao nhiêu vị Giáo Hoàng xuất thân hoặc cư ngụ tại miền này, đặc biệt là Thánh Lêô Cả đã sinh ra tại đây. ĐTC cũng xin các tín hữu cầu nguyện để ngài có thể luôn chu toàn sứ vụ mục tử đoàn chiên Chúa Kitô trong sự trung thành và yêu mến.

Trong phần rước lễ, vì bàn tay phải của ĐTC chưa cử động được và vẫn còn phải làm vật lý trị liệu nên ĐHY Vallini, Giám quản Roma, đã thay Ngài cho một số các tín hữu được rước lễ. ĐTC còn viếng Đền thánh nữ Rosa trước khi dùng bữa trưa với 24 GM miền Lazio.

Hoạt động ban chiều
 
Chiều chúa nhật 6-9-2009, tại Đền thánh Đức Mẹ Cây Sồi ở Viterbo, ĐTC đã gặp chung các nữ tu chiêm niệm thuộc 11 đan viện trong giáo phận địa phương. Ngài xin các chị cầu nguyện cho các ý nguyện của ngài cũng như của Đức GM giáo phận, và đặc biệt trong năm Linh Mục, cầu nguyện cho các linh mục, chủng sinh và các ơn gọi.
Tiếp đến, ĐTC đã đáp trực thăng đến viếng thăm làng Bagnoregio, nơi sinh trưởng của thánh Bonaventura. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử, Bagnoregio được đón tiếp một vị Giáo Hoàng.

Tại đồng nhà thờ chính tòa thánh Nicola, ĐTC đã kính viếng thánh tích là cánh tay của thánh Bonaventura. Thánh nhân qua đời ngày 15-7 năm 1274 trong lúc tham dự Công đồng chung thứ 4 tại thành Lyon bên Pháp. Thi hài ngài được an táng tại Nhà thờ Thánh Phanxicô ở Lyon, nhưng 216 năm sau đó, ngày 14-3 năm 1490, khi cải táng thánh nhân, một xương cánh tay của ngài được đặt trong một bình quí giá bằng vàng và bạc có hình cánh tay, trang trí nghệ thuật và được giữ tại Nhà thờ chính tòa ở quê hương Bagnoregio.

Sau khi kính viếng Mình Thánh Chúa và thánh tích của thánh Bonaventura trong thánh đường, ĐTC đã tiến ra quảng trường thánh Augustino bên ngoài để gặp gỡ dân thành với sự hiện diện của ông thị trưởng và Đức GM Chiarinelli của giáo phận Viterbo, cùng với chính quyền. Sau đó, ngài đáp trực thăng trở về Castel Gandolfo.
 

Lm. Trần Đức Anh, OP