Giáo phận Quy Nhơn: Khởi công xây dựng nhà thờ giáo họ Chợ Mới, giáo xứ Mằng Lăng

GP QUY NHƠN (16.09.2010) – Ngày 15-09-2010, giáo xứ Mằng Lăng, giáo hạt Tuy Hòa – Quy Nhơn khởi công xây dựng nhà thờ giáo họ Chợ Mới. Đây là một sự kiện đáng ghi nhận hướng về dịp kỷ niệm 400 năm Tin Mừng được truyền giảng nơi giáo phận Quy Nhơn (1618 – 2018).

Đức Giám mục chính tòa Giáo phận Phêrô Nguyễn Soạn đã chủ sự nghi thức đặt viên đá khởi công với sự tham dự của linh mục Tổng đại diện Phêrô Hoàng Kym; các linh mục hạt trưởng Bình Định, Tuy Hòa; linh mục Phêrô Nguyễn Cấp, chính xứ Mằng Lăng; các linh mục tu sĩ trong ngoài giáo phận và đông đảo giáo hữu trong vùng.
Giáo họ Chợ Mới hiện có khoảng 500 giáo hữu. Tuy nhiên, trong các sinh hoạt phụng tự, nhà thờ giáo họ còn đón nhận thêm hàng trăm giáo hữu của hai giáo họ Đồng Cháy và Xóm Làng kế cận. Ngôi nhà thờ cũ, được xây dựng năm 1962 dưới thời linh mục Phaolô Nguyễn Xuân Bàn, nhỏ hẹp và mục nát nên không còn đáp ứng được nhu cầu mục vụ của số giáo hữu nơi đây.

Giáo họ Chợ Mới ngày nay là một trong 6 giáo họ của giáo xứ Mằng Lăng. Tuy nhiên, cách nay khoảng 3 thế kỷ, Chợ Mới là một giáo họ chính yếu và chính thức trong vùng Phú Yên. Theo tường trình của linh mục Bourgine về Hội Thừa sai Paris năm 1747, Chợ Mới và 21 giáo điểm trong vùng đã có 134 gia đình công giáo. Trước đó, theo tường trình của linh mục Ausiès (MEP) năm 1693, vùng Chợ Mới đã có 13 thầy giảng (catéchiste) người bản xứ. Vùng Chợ Mới như thế đã đón nhận Tin Mừng ít nhất hơn 350 năm và Á thánh Anrê Phú Yên (sinh quán nơi vùng Mằng Lăng) là vị tử đạo đầu tiên của Giáo Hội Công giáo Việt Nam vào năm 1644.

Theo tường trình của linh mục De Flory (MEP) tháng 7-1723, ĐGM phó giáo phận tông tòa Đàng Trong Charles-Marin Labbé, hiệu tòa Titopolis, thụ phong giám mục năm 1704 và đến Đàng Trong năm 1708:

“ĐGM Labbé mất ngày 24-03-1723. Thi hài ngài được tẩm liệm theo tập tục bản địa và được chôn cất ngày 13-05-1723 với các phẩm phục giám mục của ngài dưới bàn thờ của ngôi nhà thờ chính vùng Phú Yên”.

Tài liệu của Hội Thừa sai Paris cũng xác nhận ngài đã mất gần cộng đoàn giáo hữu Phú Yên – trong vùng Mằng Lăng mà vào thời điểm đó, theo linh mục Bourgine, Chợ Mới là giáo họ chính trong vùng.

Cuối tháng 08-2010, chuẩn bị lễ khởi công đặt viên đá xây dựng ngôi nhà thờ mới, giáo hữu Chợ Mới đã phát hiện một ngôi mộ cổ trong khuôn viên ngôi nhà thờ cũ. Tuy hiện nay ngôi mộ cổ không nằm dưới bàn thờ của ngôi nhà thờ vừa được tháo dỡ (trong hơn 3 thế kỷ, nhà thờ giáo họ Chợ Mới đã nhiều lần được dựng lại và đổi hướng với vật liệu thô sơ) nhưng trong lễ khởi công, linh mục Phêrô Nguyễn Cấp, chính xứ Mằng Lăng cũng đã trình báo cho Đức giám mục giáo phận về việc phát hiện ngôi mộ cổ này và nêu giả thuyết đây có thể là phần mộ của cố Giám mục Labbé. Nếu là phần mộ của ngài với các vết tích chứng minh khi khai quật, đây sẽ là một sự kiện đáng ghi nhận và trân trọng không những đối với giáo họ Chợ Mới – giáo xứ Mằng Lăng mà còn đối với Giáo Hội Việt Nam trong tâm tình biết ơn đối với một vị Giám mục thừa sai đã có những cống hiến cho Giáo hội Việt Nam.