Thắp nén Tâm Hương - Nhận lửa Thần Thi

Ngày 1.9.2012 vừa qua, Ban Mục Vụ Đối thoại liên tôn (MVĐTLT) đã có dịp gặp gỡ với các tác giả “Có một Vườn thơ đạo” đang sinh sống tại Tp.HCM. Cuộc giao lưu này dẫn đến một cuộc hội ngộ mới, nhân dịp “mừng 100 năm ngày sinh của thi sĩ Công giáo Hàn Mạc Tử (22.9.1912 – 22.9.2012).

Xuất hành

Ngày lành đến, lúc 15g thứ Năm 20.9.2012, từ Trung Tâm Mục Vụ TGP (TTMV), hơn hai mươi tham dự viên thuộc câu lạc bộ Đồng Xanh Thơ (CLB.ĐXT) và Ban MVĐTLT đã xuất phát trực chỉ nhà Anh Hàn. Cha Trưởng Ban MVĐTLT gợi lên ý nghĩa cuộc hành hương cho cả đoàn: Kỷ niệm lần thứ 100 ngày sinh HMT, họp mặt với thi hữu thuộc CLB. ĐXT của các giáo phận hầu tiếp nối công cuộc Loan báo Tin Mừng qua thi văn, mừng kính thánh Matthêu Tông Đồ - bổn mạng các người cầm bút và cũng là quan thầy của Đức Giám Mục GP. Qui Nhơn; ngài cũng mời gọi cùng cầu nguyện cho việc hội nhập Tin Mừng vào văn hóa quê hương…

Xe lăn bánh đều, đường có nơi bằng phẳng thì chạy êm, đến chỗ gập ghềnh thì đoàn lữ khách làm sao tránh khỏi dao động, nhất là khi xe di chuyển liên tục trong màn đêm. Thế mới là hành hương chứ! Thấy thương các vị cao tuổi trong đoàn quá, mong sao cho trời mau sáng chăng? Không thể được! Thôi thì cứ đối diện với những nhọc nhằn của hành trình dài gần 20 tiếng đồng hồ này xem sao, những người hành hương xưa kia còn đi bộ trong nhiều tháng hay cả năm cơ mà! Sung sướng nhất là lúc xe dừng ở đâu đó để xả hơi và vươn vai duỗi cẳng. Thình lình có người nghe được bản hòa tấu của thiên nhiên và lòng chợt bừng dậy thi hứng, nên vội ghi lại, để bầu bạn đo đây giải khuây.

Đi theo thơ

Cái lăn – cái lóc … ầu ơ…
Đêm nay lăn lóc, bình thơ nghiêng tràn.
Men Thơ thơm cụm gió ngàn
Nhạc thần gió gọi: dàn ca chỉnh tề!
Ve.. ve.. ve… cứ ve.. ve…
Mời em vào nhịp: tắc kè… tắc kê…
Dế đâu ? lắc lắc tiếng sênh,
ểnh ương “xì xoạp”, cóc liền rung hơi.
Vo.. vo.. vo… muỗi tiếp lời
Chim nghiêng gấp gáp lượn lờ gọi dơi.
Lặng im, nghe nhạc phổ thơ.
bài ca vạn vật – mừng thơ lại nhà.
Lao xao, lá cũng rì rào…
Cỏ buông sương mát, thì thào thông tin
Dòng sông ngủ gật, giật mình!
Róc ra… róc rách uốn mình loanh quanh.

Cái lăn – cái lóc … ầu ơ…
Đêm nay lăn lóc, bình thơ nghiêng tràn.
Thơ bay qua cõi mây ngàn,
Hỏi sao: có biết trăng đang phương nào?
Sao rằng: thơ chẳng hay sao!
Trăng đi làm bánh, dùng vào ngày mai.
Việc gì quan trọng ngày mai?
“Mừng sinh nhật Trí – hăm hai tháng này.”
Thơ nghe, cười mỉm, chia tay,
Về nằm trên cỏ - chờ ngày hăm hai…

Cái lăn – cái lóc … ầu ơ…
Đêm nay lăn lóc, bình thơ nghiêng tràn.
Trường ca vạn vật vang vang
Trí như thấu suốt – tâm tan vào trời.
Mềm mềm chưa nhịp ầu ơ ?
Thanh thanh nhè nhẹ hồn thơ quạt nồng.
Thả hồn thật bổng khoảng không.
Trôi cùng làn gió lên bồng lai chơi.

Hòa Duyên

Gặp gỡ các chứng nhân Đức Tin

Lộ trình được phong phú thêm nhờ ghé qua một thánh tích: Đền thờ Á Thánh Anrê Phú Yên, thuộc Giáo xứ Mằng Lăng vào lúc 6g30 ngày 21/9. Ngài là vị thánh Tử Đạo tiên khởi (theo sử sách) của Giáo Hội Công giáo tại Việt Nam. Được người của giáo xứ tận tình giúp đỡ, chúng tôi nhìn hình ảnh trưng bày, sách chữ Quốc ngữ đầu tiên “Phép giảng tám ngày” của Đức cha Bá Đa Lộc, tóc của vị bổn mạng các Giáo lý viên… lòng chúng tôi trào dâng một tâm tình linh thánh khó tả.

Đoàn hành hương đến sân Tiểu chủng viện Gp Qui Nhơn lúc 10g00, bên cạnh là Nhà thờ Chánh Tòa. Cha Trăng Thập Tự và anh chị em trong Ban tổ chức niềm nở chào đón đoàn. Sau những cái bắt tay và hỏi thăm thắm thiết, chúng tôi được sắp xếp cho đi nghỉ ngơi. Dịp qui tụ này trùng với thời gian thường huấn của các linh mục trong GP, nên bầu khí nơi đây trở nên sống động hơn ngày thường.

Đến phần họp mặt vào 14 giờ. Đây đúng là dịp trăm năm có một của những nhà thơ Công giáo, vì có người của các CLB. ĐXT thuộc 3 Giáo tỉnh về dự, lại có người từ nửa vòng trái đất về tham gia nữa. Ai cũng vui mừng vì hạnh ngộ với anh chị em cùng một gia đình Đức tin, vì cùng tham gia vào một công trình chung: tuyển tập “Có một vườn thơ đạo”. Chắc chưa bao giờ chữ ký cá nhân từng người lại được sử dụng nhiều như lúc này, để lưu lại bút ký của các tham dự viên. Xin chúc mừng Cha Trăng thập Tự, Ban Biên tập cùng quý Thi hữu làm nên cuộc hội ngộ tuyệt vời này.

Nhân dịp này, Cha TB ĐTLT cũng được mời lên phát biểu. Trước tiên, ngài chia sẻ niềm vui chứng kiến những thao thức nhiều năm của cha Trưởng Ban Mục vụ Văn hóa giáo phận Qui Nhơn được thành tựu. Tiếp đến, ngài bày tỏ mong ước các nhà thơ hướng đến những độc giả ngoài Kitô giáo, đồng thời hy vọng một “vườn văn Đạo” sớm được hình thành, tiếp nối và song hành với “Vườn thơ Đạo”.

Cả hội trường sau đó cùng đứng lên chào đón và chúc mừng Bổn mạng Đức cha Matthêu Nguyễn Văn Khôi. Ngài cảm ơn và mời cộng đoàn cùng tạ ơn Chúa với Ngài trong thánh lễ kính vào chiều cùng ngày. Thánh lễ đồng tế kính Thánh Matthêu được diễn ra long trọng và ấm cúng. Ngoài hoa trái thiêng liêng chúng tôi được hưởng là Lời Chúa, Thánh Thể, tình huynh đệ,… riêng người viết lại biết thêm được một điều (ai cũng biết, chỉ mình chưa biết) đó là Thánh Matthêu là bổn mạng của những người cầm bút. Ủa, vậy mà bấy lâu nay vì vô tri nên mình chưa viện cầu đến Ngài. Con xin thánh sử chỉ vẽ cho con, để điều con viết cũng chạm đến nhiều tâm lòng của anh chị em gần xa…, Ngài nhá. Con cảm ơn!

Những miền đất mầm của thơ “Hàn”

Ngày 22.9.2012, “cuộc hành hương” bắt đầu, Cha Trăng Thập Tự và các Cha trong Giáo Phận đã trù liệu mọi sự chu đáo và các Ngài đồng hành, thuyết minh, dẫn chuyện, tổ chức cầu nguyện tại từng nơi thật sốt sắng. Ngoài việc đến những nơi có dấu tích của HMT, chương trình còn đưa cả đoàn đến những di tích tuyệt vời và cảm động khác. Nào là đền thờ Thánh Giám mục Stephanô Thể tử đạo, ngôi mộ của thánh Anrê Kim Thông tử đạo. Đài kỷ niệm Nước Mặn là nơi chữ Quốc ngữ ra đời. Lòng cảm mến - tạ ơn Thiên Chúa và các Thánh của cả đoàn nâng cao tâm tình xúc động trước các thánh tích. Còn những di tích của Anh Hàn nhà mình thì cảm động quá, nước mắt ở đâu nó cứ rơi đầy mắt, nghẹn lời và trầm buồn lắm Anh Hàn ơi!

Đến Xóm Bàu, nơi anh đã ở để thọ bịnh. Gặp được cụ Trương Hồ, ông là người sống cùng xóm với anh Hàn, nhưng kém Anh gần hai mươi tuổi. Ông kể: hồi đó tôi còn nhỏ, hay cùng chúng bạn đi đến nhà này rình coi “ông phong”. Ông có thấy ông Hàn không? Chúng tôi chỉ thấy ông mặc áo trắng, ngồi bên cạnh bàn viết viết cái gì đó bên ngọn đèn dầu, chứ không thấy mặt. Thỉnh thoảng ông vỗ vỗ đùi để đuổi chúng tôi đi…

+ Ông có cảm nghĩ gì về ông Hàn? - Sau này khi lớn lên, tôi biết chuyện của ổng, tôi hối hận quá và thật lòng tôi đã xin lỗi ông Hàn Mạc Tử vì sự trẻ dại của mình thủa nhỏ.

+ Vậy ông có cảm nghĩ gì về những bài thơ của ông Hàn? - Ồ! Tôi cảm động và thích vô cùng bài “Đức Nữ Đồng Trinh” và bài “Đây thôn Vĩ Dạ”. Sau này mới biết ông là nhà thơ thì mình lại càng hối hận chuyện ngày xưa!!!

Chúng tôi cũng tranh thủ gặp và phỏng vấn hai người thân của Ông Hàn. Nói chung họ rất hạnh phúc vì có một người Bác, người Ông như vậy; đồng thời hạnh phúc của họ còn do nhìn thấy tình cảm của mọi người dành cho HMT qua những hoạt động đang diễn ra đây.

+ Xin hỏi, trong gia tộc có ai theo nghiệp thơ của ông Hàn không? - Trước đây chúng tôi không quan tâm mấy đến thơ vì nhiều lý do, hoàn cảnh… nhưng nay đã có dì của tôi và trong thế hệ cháu cũng có người sáng tác thơ…

Trước đài tưởng niệm HMT (nằm trong khuôn viên khu du lịch Ghềng Ráng), cả đoàn hợp lòng với những người đại diện thắp nén hương - thành tâm hướng về trời cao - tâm sự và tưởng nhớ - tri ân và tiếp nối – xin Anh chia sẻ nguồn thơ và tự hứa với lòng… Hàn Mạc Tử - "Anh ơi! Chúng em đến đây có muộn không Anh?”...

Xin cho linh hồn Phanxicô Nguyễn Trọng Trí được nghỉ yên muôn đời, và cho Ánh Sáng Ngàn Thu chiếu soi trên linh hồn ấy.

Trở về

Từ giã Anh Hàn, từ giã Quý Cha và quý thi hữu, cả đoàn làm lại bước hành trình về quê trong đêm tối! cứ nghĩ cảnh “cái lăn, cái lóc ầu ơ…” mà ngán! Không đúng rồi bé ơi! Vì cả đoàn mới thực hiện một hành trình tâm linh mà, ơn Chúa ban cho ngay tức khắc. Chị K.X thuộc CLB.ĐXT đã xả thân làm MC cho cả đoàn trong suốt tuyến về. Phải công nhận chị rất có duyên và khéo léo dẫn chuyện, cộng thêm sự cố vấn của ông DST trưởng đoàn và Cha P.X nên không ai là không bộc bạch nỗi lòng. Chương trình kéo dài đến năm phần (từ thi ca, nguồn cảm hứng, hát hò đến đôi vợ chồng hoàn hảo và cảm nhận về cuộc hành hương) thì cửa TTMV đã rộng mở đón đoàn Kitô hữu hành hương trở về.

Qua chuyến đi, mối tương quan giữa anh chị em trong Ban MV.ĐTLT và CLB. ĐXT khắng khít thêm, với những dự phóng hợp tác cụ thể cho tương lai. Tạ ơn Chúa – Đức Nữ Đồng Trinh Maria – Thánh Cả Giuse và các Thánh Tông đồ - các thánh Tử Đạo VN – đã đưa chúng con đi để lãnh nhận vận hội mới trong ân sủng. Cũng xin hiệp thông cảm tạ và chúc mừng thành viên CLB. ĐXT Sài Gòn – Suối linh thơ nhân dịp kính thánh Teresa Hài Đồng Giêsu, bổn mạng của CLB.

Ngoài tình cảm thân thương của Ban lưu lại Qui Nhơn, còn có vài dòng chữ để lại trong sổ lưu niệm tại căn phòng “Anh Hàn nằm chết như Trăng”:

Anh nhờ thơ bay vào trời sâu
Đem linh thiêng về tặng đời quà
Trăng vàng ngọc - cùng Hàn Mạc Tử
Đôi bạn thơ: huyền nhiệm khởi đầu
Em đi lại lối xưa chốn cũ
Thơ anh lay giục hồn nguyện cầu
Gương anh sáng - rọi lòng em sáng
Mượn thơ anh. Đi xoa khổ đau.

Kỷ niệm chuyến viếng thăm của Ban Mục vụ Đối thoại Liên tôn TGP Tp.HCM