Chúa nhật 27 Thường niên năm A (Mt 21, 33-43) - Lòng tham

“Đứa thừa tự đây rồi!
Nào ta giết quách nó đi, và đoạt lấy gia tài nó!”
(Mt 21,38)

BÀI ĐỌC I: Is 5, 1-7

“Vườn nho của Chúa các đạo binh là nhà Israel”.

Trích sách Tiên tri Isaia.

Tôi sẽ ca tặng người yêu bài hát của cô bác tôi về vườn nho.

Người tôi yêu có một vườn nho trên đồi xinh tươi. Người rào giậu, nhặt đá, trồng cây chọn lọc, xây tháp giữa vườn, lập máy ép trong vườn, và trông mong nó sinh quả nho, nhưng nó lại sinh toàn nho dại.

Vậy giờ đây, hỡi dân cư Giêrusalem và người Giuđa, hãy luận xét giữa ta và vườn nho ta. Nào còn việc gì phải làm cho vườn nho ta mà ta đã không làm ? Sao ta trông mong nó sinh quả nho, mà nó lại sinh quả nho dại!

Giờ đây ta tỏ bày cho các ngươi biết ta sẽ làm gì đối với vườn nho ta: Ta sẽ phá hàng rào, để nó bị tàn phá, sẽ phá tường để nó phải bị giầy đạp. Ta sẽ bỏ nó hoang vu, không cắt tỉa, không vun xới; gai góc sẽ mọc lên, và ta sẽ khiến mây không mưa xuống trên nó. Vườn nho của Chúa các đạo binh là nhà Israel, và người Giuđa là chồi cây Chúa vui thích. Ta trông mong nó thực hành điều chính trực, nhưng đây toàn sự gian ác. Ta trông mong nó thực hành đức công bình, nhưng đây toàn là tiếng kêu oan.

Đó là lời Chúa.

ĐÁP CA: Tv 79, 9 và 12. 13-14. 15-16. 19-20

Đáp: Vườn nho của Chúa là nhà Israel (c. Is 5, 7a).

Xướng:

1) Từ Ai-cập Chúa đã mang về một gốc nho. Chúa đã đuổi chư dân đi để ương trồng nó. Nó vươn ngành ra cho tới nơi biển cả, vươn chồi non cho tới chỗ đại giang. - Đáp.

2) Tại sao Ngài phá vỡ hàng rào, để bao khách qua đường đều lảy hái nó, để lợn rừng xông ra tàn phá, và muông thú ngoài đồng dùng nó làm cỏ nuôi thân ? - Đáp.

3) Lạy Chúa thiên binh, xin thương trở lại; từ trời cao xin nhìn coi và thăm viếng vườn nho này. Xin bảo vệ vườn nho mà tay hữu Ngài đã cấy, bảo vệ ngành nho mà Ngài đã củng cố cho mình. - Đáp.

4) Chúng con sẽ không còn rời xa Chúa nữa. Chúa cho chúng con được sống, và chúng con ca tụng danh Ngài. Lạy Chúa thiên binh, xin cho chúng con được phục hồi, xin tỏ thiên nhan hiền từ Chúa ra, hầu cho chúng con được ơn cứu sống. - Đáp.

BÀI ĐỌC II: Pl 4, 6-9

“Thiên Chúa bình an sẽ ở cùng anh em”.

Trích thư Thánh Phaolô Tông đồ gửi tín hữu Philipphê.

Anh em thân mến, anh em đừng lo lắng gì hết, nhưng trong khi cầu nguyện, anh em hãy trình bày những ước vọng lên cùng Chúa, bằng kinh nguyện và lời cầu xin đi đôi với lời cảm tạ. Và bình an của Thiên Chúa vượt mọi trí hiểu, sẽ giữ gìn lòng trí anh em trong Chúa Giêsu Kitô.

Vả lại, hỡi anh em, những gì là chân thật, trong sạch, công chính, là thánh thiện, đáng yêu chuộng, danh thơm tiếng tốt, là nhân đức, là luật pháp đáng khen, thì anh em hãy tưởng nghĩ những sự ấy. Những điều anh em đã học biết, đã lãnh nhận, đã nghe và đã thấy nơi tôi, anh em hãy đem những điều đó ra thực hành, thì Thiên Chúa bình an sẽ ở cùng anh em.

Đó là lời Chúa.

Tin mừng: Mt 21,33-43

³³ Các ông hãy nghe một dụ ngôn khác: “Có gia chủ kia trồng được một vườn nho ; chung quanh vườn, ông rào giậu ; trong vườn, ông khoét bồn đạp nho, và xây một tháp canh. Ông cho tá điền canh tác, rồi trẩy đi xa. ³⁴ Gần đến mùa hái nho, ông sai đầy tớ đến gặp các tá điền để thu hoa lợi. ³⁵ Bọn tá điền bắt các đầy tớ ông: chúng đánh người này, giết người kia, ném đá người nọ. ³⁶ Ông lại sai một số đầy tớ khác đông hơn trước: nhưng bọn tá điền cũng xử với họ y như vậy. ³⁷ Sau cùng, ông sai chính con trai mình đến gặp chúng, vì nghĩ rằng: “Chúng sẽ nể con ta.” 

³⁸ Nhưng bọn tá điền vừa thấy người con, thì bảo nhau: “Đứa thừa tự đây rồi! Nào ta giết quách nó đi, và đoạt lấy gia tài nó!” ³⁹ Thế là chúng bắt lấy cậu, quăng ra bên ngoài vườn nho, và giết đi. ⁴⁰ Vậy xin hỏi: Khi ông chủ vườn nho đến, ông sẽ làm gì bọn tá điền kia ?” ⁴¹ Họ đáp: “Ác giả ác báo, ông sẽ tru diệt bọn chúng, và cho các tá điền khác canh tác vườn nho, để cứ đúng mùa, họ nộp hoa lợi cho ông.” ⁴² Đức Giê-su bảo họ: “Các ông chưa bao giờ đọc câu này trong Kinh Thánh sao ? Tảng đá thợ xây nhà loại bỏ lại trở nên đá tảng góc tường. Đó chính là công trình của Chúa, công trình kỳ diệu trước mắt chúng ta. ⁴³ Bởi đó, tôi nói cho các ông hay: Nước Thiên Chúa, Thiên Chúa sẽ lấy đi không cho các ông nữa, mà ban cho một dân biết làm cho Nước ấy sinh hoa lợi.

1. Suy niệm (TGM Giuse Nguyễn Năng)

Suy niệm: Qua dụ ngôn những người tá điền sát nhân trong vườn nho, ta thấy hình ảnh của dân tộc Israel đã ra tay giết hại các ngôn sứ do Thiên Chúa sai đến và sau cùng là giết chính người Con của Thiên Chúa. Qua đó, Thiên Chúa cho ta thấy sự nhẫn nại của Người trước những ác tâm của loài người.

Cầu nguyện: Lạy Chúa Giêsu, hai ngàn năm đã qua, nhưng bài học của dân Israel thuở xưa vẫn còn in đậm trong cuộc sống của chúng con.

Xin cho chúng con luôn xác tín rằng Ngài không còn hiện diện nhãn tiền nữa, nhưng Ngài có đó trong Giáo Hội và những người dạy dỗ chúng con, để chúng con biết khiêm nhường mở lòng đón nhận Lời Chúa, và cuộc sống chúng con luôn là hoa trái tốt tươi từ cây tình yêu bao la của Chúa. Amen.

Ghi nhớ: “Ông sẽ cho người khác thuê vườn nho”.

2. Suy niệm (Lm. Carôlô Hồ Bạc Xái)

A. Phân tích (Hạt giống...)

Chúng ta hãy chú ý tới tấm lòng của ông chủ vườn nho và tấm lòng của những tá điền: 

a/ Tấm lòng của ông chủ:

- ông rất quý vườn nho của mình nên đã chăm sóc nó rất chu đáo: rào dậu chung quanh, đặt bồn ép ở giữa, xây tháp phía trên.

- thế mà ông lại trao cho các tá điền vườn nho ấy. Đó là vì ông thương họ, muốn cho họ có công ăn việc làm.

- Ông lại còn tín nhiệm họ nên dám bỏ đi xa không cần coi chừng họ.

b/ Tấm lòng của các tá điền:

- Lẽ ra họ phải vừa thương mến vừa biết ơn ông chủ, vì nhờ ông mà họ có công ăn việc làm.

- Họ cũng phải đáp lại tình thương và lòng tín nhiệm của ông chủ bằng cách mỗi năm nộp phần hoa lợi.

- Nhưng sự vô cảm và vô ơn đã khiến họ càng ngày càng xấu hơn: ban đầu không chịu nộp hoa lợi (tham lam), kế đó đánh đập những kẻ mà chủ sai đến để nhắc hô về bổn phận tối thiểu ấy (độc ác), sau cùng giết luôn đứa con trai duy nhất của chủ để chiếm đoạt luôn quyền sở hữu vườn nho (chiếm đoạt).

B. Suy niệm (...nẩy mầm)

1. Đối với chúng ta, vườn nho là tất cả những gì mà chúng ta đang “có”. Nói “có” chỉ là một cách nói vậy thôi, chứ thực ra mọi sự từ mạng sống đến sức khoẻ, các tài năng, phương tiện và thời giờ đều là của Chúa và Chúa đã trao cho chúng ta vì quá thương chúng ta. Chúng ta có quyền sử dụng những thứ ấy để lo cho bản thân mình, nhưng tối thiểu chúng ta phải nộp lại cho Chúa một phần hoa lợi: dùng một phần công sức để làm việc Chúa, dùng một phần khả năng, tiền bạc… để lo cho việc Chúa và việc Giáo Hội. Nhưng chúng ta lại coi những thứ đó là “của” chúng ta, nên chúng ta tiếc rẻ khi Chúa hoặc Giáo Hội mời gọi chúng ta góp phần.

2. Hoa lợi mà tá điền phải nộp cho chủ thường chỉ là 1/10 hay có nhiều hơn nữa thì 2/10, 3/10, 4/10… nghĩa là phần của chủ luôn ít hơn mặc dù ông là kẻ sở hữu, còn phần tá điền thì luôn nhiều hơn dù họ chỉ là kẻ được chủ chia phần. Vì thế, chiếm đoạt luôn phần hoa lợi nhỏ của chủ là một việc làm rất bất công. Trong dụ ngôn này, ông chủ đã lấy lại vườn nho mà trao cho người khác “biết phải quấy” hơn là điều chính đáng.

Trong cụ thể, tôi có “nộp” cho Chúa phần hoa lợi về thời giờ, tiền bạc, khả năng v.v. không ? 1/10 thôi, tôi có nộp đủ không ?

3. Những người Chúa sai đến để nhắc tôi phải nộp phần hoa lợi ấy là ai ? Tôi có đối xử tệ với họ như các tá điền trong dụ ngôn này không ?

4. Khi giảng về việc giữ ngày Chúa nhật, một linh mục Trung hoa đã minh họa bằng câu chuyện sau: “Một người ra chợ mang theo chiếc túi có 7 quan tiền. Thấy người ăn mày tội nghiệp, ông đã quảng đại cho y 6 quan, chỉ giữ lại 1 quan. Người ăn mày thay vì cám ơn, lại đi theo rình mò và ăn cắp nốt quan tiền cuối cùng. Đúng là quân mạt rệp đáng khinh! Nhưng thử hỏi, Chúa cho ta 6 ngày làm việc, thế mà còn một ngày thứ bảy để ta nhớ đến Chúa mà nhiều khi ta cũng tiếc xót, thế thì ta là gì ?” (Góp nhặt)

5. Khi linh mục đang thống kê tình hình của xứ đạo, ngài hỏi một gia đình câu hỏi thường lệ:

- Các con có thường cầu nguyện chung cả gia đình không ?

Gia trưởng trả lời:

- Thưa cha, chúng con không có thời giờ.

- Giả như con biết một đứa con sẽ bị bệnh nếu chúng con không cầu nguyện, gia đình con có cầu nguyện không ?

- Ồ, con đoán chúng con sẽ cầu nguyện.

- Giả sử con biết ngày nào đó khi gia đình lơ là việc cầu nguyện, một đứa con sẽ gặp tai nạn. Các con có cùng cầu nguyện không ?

- Tất nhiên chúng con sẽ cầu nguyện.

- Giả sử mỗi ngày con quên cầu nguyện, giáo luật phạt 5 đôla. Các con có sao lãng việc cầu nguyện không ?

- Chắc chúng con sẽ cầu nguyện. Nhưng ý của những câu hỏi này là gì ?

- Vấn đề của con là không có thời giờ. Con có thể tìm được thời giờ. Con không nghĩ cầu nguyện chung gia đình là quan trọng như nộp phạt hay giữ sức khỏe cho con. Ơn ban của Chúa qua lời cầu nguyện quan trọng hơn bất cứ những gì con có thể nghĩ tới (góp nhặt)

3. Suy niệm (Lm. Giuse Đinh Lập Liễm)

4. Suy niệm (Lm. Antôn Nguyễn Cao Siêu, S.J.)

5. Suy niệm (Lm. Nguyễn Vinh Sơn SCJ)

Câu chuyện

Có người chủ vườn nho “ra tay cuốc đất nhặt đá, giống nho quý đem trồng, giữa vườn anh xây một vọng gác, rồi khoét bồn đạp nho” (Is 5,2a). Anh rất quý vườn nho đến nỗi anh có thể làm tất cả cho sự trù phú của nho: “Có gì làm hơn được cho vườn nho của tôi, mà tôi đã chẳng làm ?” (Is 5,4). Với sự chăm sóc ân cần cho vườn nho, anh mong những cây nho thân yêu của mình sinh ra những trái ngon ngọt. Đó là hình ảnh vườn nho được chăm sóc, mà ngôn sứ Isaia đã phác họa để làm nổi bật Thiên Chúa đã yêu thương, chăm sóc dân “tuyển chọn”, Israel rất ân cần chu đáo.

Tuy nhiên, dân Israel được chăm sóc ân cần vẫn bạc tình bạc nghĩa, như một vườn nho chỉ sinh trái dại… Ngôn sứ Isaia đã chỉ rõ ràng: “Vườn nho đó chính là nhà Israel; Cây nho Chúa mến yêu quý chuộng, chính là người xứ Giuđa. Người những mong họ sống công bình, mà chỉ thấy toàn là đổ máu; đợi chờ họ làm điều chính trực, mà chỉ nghe vẳng tiếng khóc than” (Is 5,7), Thiên Chúa thất vọng về vườn nho của mình…

Suy niệm

Với dụ ngôn “Những tá điền bất lương và vườn nho”, Đức Giêsu chỉ đích danh các thượng tế và kỳ lão. Họ là những người được Thiên Chúa trao phó trách nhiệm chăm sóc vườn nho. Nhưng thay vì mang hoa lợi về cho chủ là Thiên Chúa, họ lại muốn chiếm đoạt hoa lợi ấy cho mình. Vì thế, những sứ giả được Thiên Chúa sai đến là các ngôn sứ đều bị họ giết chết. Ngay người con duy nhất của Thiên Chúa là Đức Giêsu cũng bị họ đóng đinh và treo Người trên cây thập giá.

Vườn nho mà Thiên Chúa trao cho dân Israel, được trao lại cho mọi dân tộc, và từ nay Thiên Chúa chăm sóc cho tất cả mọi dân nước: “Nước Thiên Chúa, Thiên Chúa sẽ lấy đi không cho các ông nữa, mà ban cho một dân biết làm cho nước ấy sinh hoa lợi”. Trong Tân ước, mọi người, mọi dân tộc đều được mời gọi đi làm và ở trong vườn nho (x. Mt 20,1-16a). Dân nước này sẽ được làm thành bởi mọi kẻ sẽ sinh hoa trái của nước Trời, nghĩa là những kẻ, khi tiếp nhận Người Con, sẽ tụ họp quanh Người để làm nên dân mới của Thiên Chúa (x. Rm 9,25; 1Pr 2,10).

Dụ ngôn “những tá điền bất lương và vườn nho” có tính cách lịch sử: Nghĩa là nó diễn tả những biến cố có thực, là những can thiệp của Thiên Chúa trong lịch sử dân Do Thái, và thái độ của dân Do Thái đối với những ngôn sứ Chúa sai đến với họ, thái độ của họ với chính Chúa. Dụ ngôn cũng mang tính cách tiên tri: Nơi con người thời đại đang và sẽ đến đối xử với Thiên Chúa, và những tá điền vườn nho là hình ảnh của các giới lãnh đạo Do Thái nhưng cũng chỉ trực diện mỗi chúng ta ngày hôm nay, những người trong giao ước mới, được mời gọi đi làm vườn nho. Chúng ta là những tá điền được Chúa trao phó trách nhiệm trông coi vườn nho và làm phát sinh hoa lợi. Những gì ta đang có chính là hoa lợi từ vườn nho.

Tự tước lấy hoa trái của Thiên Chúa, muốn mình định đoạt tất cả, loại Thiên Chúa trong cuộc đời mình, chính là hình ảnh những tá điền bất lương của ngày hôm nay, con người vẫn đang đi vào vết xe đổ của lịch sử: Khi chúng ta chọn lựa cho mình một cách sống tự mình là chủ định đoạt “vườn nho” mà không cần biết Đấng làm chủ vườn nho, chúng ta muốn tước đoạt của “thừa tự” của Đấng làm Con Thiên Chúa. Chúng ta đang phác họa lại hình ảnh nguyên tổ trong vườn địa đàng xưa: Muốn lấy cái “biết” của Thiên Chúa qua hành động hái và ăn trái “hiểu biết” theo ý đồ của Satan, để có vinh quang bằng Đấng Tạo hóa. Nhưng, sự “biết” không thấy, lại bị tước đoạt vườn Địa đàng được trao phó. Những tá điền vườn nho cũng vậy, khi giết con thừa tự, vườn nho không những không được hưởng, mà còn bị chủ vườn nho lấy lại giao cho các tá điền khác.

Hôm nay, tôi và bạn là người tá điền làm vườn nho được Thiên Chúa ký thác. Ước chi chúng ta luôn ý thức trách nhiệm mình là tá điền chuyên chăm trong vườn nho của Chúa. Tá điền biết cộng tác xây dựng công trình vườn nho cho vinh quang Thiên Chúa...

Ý lực sống

“Hãy đi vào vườn nho của tôi...
Hãy vào mà hưởng niềm vui của chủ anh!”
(Mt 25,21-23).