Chúa nhật 32 Thường niên năm A - Cô dại, cô khôn (Mt 25, 1-13)

“Xin các chị cho chúng em chút dầu,
vì đèn của chúng em tắt mất rồi!”
(Mt 25,8)

BÀI ĐỌC I: Kn 6, 13-17 (Hl 12-16)

“Những ai tìm kiếm sự khôn ngoan, sẽ gặp được nó”.

Trích sách Khôn Ngoan.

Sự khôn ngoan sáng tỏ, và không bao giờ lu mờ, những ai yêu mến nó, sẽ xem nó dễ dàng, và những ai tìm kiếm nó, sẽ gặp được nó. Nó sẽ đón tiếp những ai khao khát nó, để tỏ mình ra cho họ trước.

Từ sáng sớm, ai tỉnh thức tiến lại gần nó, sẽ không lao nhọc, vì sẽ gặp nó ngồi nơi cửa nhà mình. Vậy tưởng nhớ đến nó là được khôn sáng vẹn tuyền; và ai tỉnh thức vì nó, sẽ chóng được an tâm. Vì nó chu du tìm kiếm những kẻ xứng đáng với mình, vui vẻ tỏ mình ra cho những kẻ ấy trong các đường lối, và hết sức ân cần đón tiếp họ.

Đó là lời Chúa.

ĐÁP CA: Tv 62, 2. 3-4. 5-6. 7-8

Đáp: Lạy Chúa là Thiên Chúa con, linh hồn con khao khát Chúa (c. 2b).

Xướng:

1) Ôi lạy Chúa, Chúa là Thiên Chúa của con, con thao thức chạy kiếm Ngài. Linh hồn con khát khao, thể xác con mong đợi Chúa con, như đất héo khô, khát mong mà không gặp nước. - Đáp.

2) Con cũng mong được chiêm ngưỡng thiên nhan ở thánh đài, để nhìn thấy quyền năng và vinh quanh của Chúa. Vì ân tình của Ngài đáng chuộng hơn mạng sống, miệng con sẽ xướng ca ngợi khen Ngài. - Đáp.

3) Con sẽ chúc tụng Ngài như thế trọn đời con, con sẽ giơ tay kêu cầu danh Chúa. Hồn con được no thỏa dường như bởi mỹ vị cao lương, và miệng con ca ngợi Chúa với cặp môi hoan hỉ. - Đáp.

4) Trên giường ngủ, khi con nhớ Chúa, con ngẫm suy về Chúa suốt năm canh. Vì Chúa đã ra tay trợ phù con, để con được hoan hỉ núp trong bóng cánh của Ngài. - Đáp.

BÀI ĐỌC II: 1 Tx 4, 13-14 (hoặc 13-18)

“Nhờ Đức Giêsu, Thiên Chúa sẽ đem những người đã chết đến làm một với Người”.

Trích thư thứ nhất của Thánh Phaolô Tông đồ gửi tín hữu Thêxalônica.

Anh em thân mến, chúng tôi chẳng muốn để anh em không biết gì về số phận những người đã an nghỉ, để anh em khỏi buồn phiền như những người khác, là những kẻ không có niềm hy vọng. Vì nếu chúng ta tin Đức Giêsu đã chết và đã sống lại, thì cũng vậy, những người đã chết nhờ Đức Giêsu, Thiên Chúa sẽ đem họ đến làm một với Người.

Bởi vậy, chúng tôi dựa vào lời Chúa để nói cùng anh em điều này: chúng ta, những kẻ đang sống, những kẻ còn sót lại khi Chúa đến, thì chúng ta không đi trước những người đã an nghỉ. Vì khi nghe lệnh và tiếng Tổng lãnh Thiên thần, và tiếng loa Thiên Chúa, thì chính Chúa từ trời ngự xuống, và những người đã chết trong Đức Kitô sẽ sống lại trước hết, rồi đến chúng ta, những kẻ đang sống, những kẻ còn sống sót, chúng ta sẽ được nhắc lên cùng với họ trên các tầng mây, đi đón Đức Kitô trên không trung, và như vậy, chúng ta sẽ được ở cùng Chúa luôn mãi. Vì thế, anh em hãy dùng những lời đó mà an ủi nhau.

Đó là lời Chúa.

Tin mừng: Mt 25,1-13

¹ “Bấy giờ, Nước Trời sẽ giống như chuyện mười trinh nữ cầm đèn ra đón chú rể. ² Trong mười cô đó, thì có năm cô dại và năm cô khôn.

³ Quả vậy, các cô dại mang đèn mà không mang dầu theo. ⁴ Còn những cô khôn thì vừa mang đèn vừa mang chai dầu theo. ⁵ Vì chú rể đến chậm, nên các cô thiếp đi, rồi ngủ cả. ⁶ Nửa đêm, có tiếng la lên: “Chú rể kia rồi, ra đón đi!”

⁷ Bấy giờ tất cả các trinh nữ ấy đều thức dậy, và sửa soạn đèn. ⁸ Các cô dại nói với các cô khôn rằng: “Xin các chị cho chúng em chút dầu, vì đèn của chúng em tắt mất rồi!” ⁹ Các cô khôn đáp: “Sợ không đủ cho chúng em và cho các chị đâu, các chị ra hàng mà mua lấy thì hơn.” ¹⁰ Đang lúc các cô đi mua, thì chú rể tới, và những cô đã sẵn sàng được đi theo chú rể vào dự tiệc cưới. Rồi người ta đóng cửa lại.

¹¹ Sau cùng, mấy trinh nữ kia cũng đến gọi: “Thưa Ngài, thưa Ngài! mở cửa cho chúng tôi với!” ¹² Nhưng Người đáp: “Tôi bảo thật các cô, tôi không biết các cô là ai cả!”

¹³ Vậy anh em hãy canh thức, vì anh em không biết ngày nào, giờ nào.

Bài giảng của linh mục Ignatio Hồ Văn Xuân

1. Suy niệm (TGM Giuse Nguyễn Năng)

Suy niệm: Câu chuyện chàng rể đến giữa đêm khuya diễn tả niềm tin vào việc Ðức Kitô sẽ trở lại vào lúc không ai ngờ. Ðức Giêsu được ví như một chàng rể.

Người Kitô hữu phải có thái độ như năm cô khôn ngoan. Phải biết chuẩn bị tâm hồn sẵn sàng. Nghĩa là chu toàn bổn phận đối với Chúa: giữ các giới răn, sống lời Chúa, chu toàn nhiệm vụ đối với tha nhân: sống công bình bác ái, yêu thương mọi người.

Cầu nguyện: Lạy Chúa Giêsu, Chúa có thể đến bất ngờ trong các cuộc đời chúng con. Bất ngờ gọi chúng con vào cuộc sống vĩnh cửu. Bất ngờ đến phán xét nhân loại. Xin cho chúng con biết tích cực chuẩn bị cuộc gặp gỡ bất ngờ này bằng đời sống trong ân sủng và an bình của Chúa. Amen.

Ghi nhớ: “Kia chàng rể đến, hãy ra đón người”.

2. Suy niệm (Lm. Carôlô Hồ Bạc Xái)

A. Phân tích (Hạt giống...)

Dụ ngôn mười cô phù dâu dạy về sự tỉnh thức:

- Kitô hữu tỉnh thức là để đón chờ Đức Kitô (chàng rể) đến.

- Phải tỉnh thức luôn luôn vì không ai biết chừng nào Đức Kitô đến.

- Tỉnh thức là lúc nào cũng chuẩn bị sẵn sàng (như đèn đầy đủ dầu).

- Chi tiết các cô khôn ngoan không cho các cô khờ dại mượn dầu có nghĩa là không ai có thể giúp ai được trước số phận đời đời.

B. Suy niệm (...nẩy mầm)

1. 5 cô khôn ngoan cũng ngủ như 5 cô khờ dại, thế mà được coi là có thái độ tỉnh thức, bởi vì tuy ngủ nhưng họ đã chuẩn bị sẵn sàng những thứ cần thiết. Như thế, tỉnh thức không phải là lúc nào cũng lăng xăng làm việc, tỉnh thức không phải là không được nghỉ ngơi. Tỉnh thức là chu toàn trách nhiệm: khi trách nhiệm chưa xong thì phải lo cho xong, khi đã xong rồi thì có quyền ngơi nghỉ.

2. Cách sống của 5 cô khờ dại là “mặc kệ, tới đâu hay tới đó”, là cách sống của những người gần chết mới nghĩ tới việc linh hồn.

3. Dầu mà tôi phải luôn chuẩn bị đầy đủ cho cây đèn linh hồn tôi là những gì ?

4. Trong bài Tin Mừng này có một chi tiết hơi lạ là khi 5 cô khờ dại thấy đèn mình hết dầu, họ đã đến xin dầu nơi 5 cô khôn ngoan. 5 cô khôn ngoan này mỗi cô có cả một bình dầu đầy ắp thế mà lại không chia xẻ cho 5 cô kia. Có phải là quá ích kỷ không ? Thưa nếu là chuyện dầu đèn bình thường thì đúng là ích kỷ. Nhưng đây là những hình ảnh tượng trưng cho phần rỗi đời đời nên nó không có nghĩa là ích kỷ. Bời vì đối với phần rỗi đời đời của mỗi người, nói cách khác, đối với chuyện công đức và tội lỗi thì không ai có thể chia cho ai và cũng không ai có thể xin ai được. Anh bạn tôi chết, tôi thương anh tôi lắm nhưng tôi không thể chia cho anh những công lao phúc đức của tôi, tôi cũng không thể xin Chúa san xẻ cho tôi gánh chịu dùm một số tội lỗi của anh.

Bởi vậy, mỗi người tự gánh tránh nhiệm về cuộc đời mình, tu thân tích đức thì mình nhờ, chuốc lấy tội lỗi thì mình chịu.

5. Đời người là một cuộc đợi chờ, và đợi chờ nào cũng bao hàm tình yêu trong đó, bởi vì con người chỉ hết lòng đợi chờ mong mỏi người nào hay điều gì mình hết lòng yêu thương hay quý chuộng. Người mẹ chờ đợi đứa con sắp ra đời bằng cách chuẩn bị tất cả những gì cần thiết để bao bọc săn sóc con mình; một người chờ đợi bạn đến thăm bằng cách chuẩn bị thật chu đáo để đón tiếp bạn.

Chúng ta mong đợi Chúa đến. Nhưng khi nào Ngài đến, chúng ta không biết. Có điều chắc chắn là Ngài sẽ đến trong một cộc viếng thăm thân tình, bởi vì chỉ những người thân tình mới dành cho nhau những cuộc viếng thăm bất ngờ. (“Mỗi ngày một tin vui”)

6. “Anh em hãy canh thức, vì anh em không biết ngày nào, giờ nào” (Mt 25,13)

“Bạn sẽ làm gì nếu bạn biết rõ bạn chỉ còn sống đúng một ngày nữa thôi ?” Đó là chính câu hỏi của một nhà giáo đã đặt cho 625 học sinh người Đức trong 12 trường và có kết quả:

20% được hỏi liền trả lời: “Chúng sẽ dùng thời gian còn lại để uống say sưa, hút ma túy và vui chơi cho thoả thích”.

Cuối cùng có một nữ sinh 18 tuổi trả lời: “Tôi sẽ dành thời gian còn lại để chuẩn bị cho giờ cuối cùng của tôi. Tôi sẽ dành buổi tối cuối cùng để đến gặp Chúa và cảm tạ Chúa đã ban cho tôi môt đời sống hạnh phúc và đầy đủ”.

Chúa đến bất chợt, hôm nay, ngày mai hay một ngày gần đây. Vậy chúng ta phải làm gì để chuẩn bị cho giờ đó ? Hay chúng ta chỉ mãi sống trong nếp sống cũ ? Hãy canh thức để đón chờ ngày Chúa đến gọi ta.

Cầu nguyện:

Lạy Chúa Giêsu, bao giờ Chúa đến gọi con, hôm nay hay ngày mai, mùa thu hay mùa xuân ? Xin Chúa giúp con để con luôn tỉnh thức chờ ngày đó. (Hosanna)

3. Suy niệm (Lm. Giuse Đinh Lập Liễm)

HÃY TỈNH THỨC VÀ CHỜ ĐỢI

A. DẪN NHẬP

Con người ai cũng phải nghĩ tới tương lai, một tương lai đầy hy vọng và tốt đẹp. Người khôn ngoan thật là người phải biết chuẩn bị cho tương lai tươi sáng đang đón chờ, tức là phải nhắm đến cái cùng đích của mình. Cùng đích của Kitô hữu là phải chiếm hữu được Nước trời. Cuộc sống ở trần gian này là một thời ước mong và chờ đợi.

Những bài đọc trong Thánh lễ hôm nay nói về sự chờ đợi đó và sống trong sự chờ đợi này ngõ hầu không phải vỡ mộng vô phương cứu chữa sau khi chờ đợi. Nhưng nhiều người đã vỡ mộng thật! Nếu vào ngày chúng ta chết, vì thiếu khôn ngoan và lo xa, chúng ta lại nghe Chúa phán: “Ta không biết các ngươi”.

Cuộc sống trần gian chỉ là cuộc hành trình về Quê Trời. Đã nói đến hành trình thì phải nói đến hành trang, mà hành trang của Kitô hữu là chiếc đèn đầy dầu, tức là một cuộc sống lành thánh và đầy công phúc. Cuộc sống ở đời này rất bấp bênh, kết thúc lúc nào không ai biết vì “sinh hữu hạn, tử bất kỳ”!

Vì thế, bổn phận của chúng ta là phải tỉnh thức sẵn sàng chờ đợi Chúa đến. Một khi đã chuẩn bị sẵn sàng thì chúng ta sẽ được bình yên, không còn lo sợ trước cái chết vì “Cẩn tắc vô ưu” mà: cẩn thận đề phòng thì khỏi phải lo phiền.

B. TÌM HIỂU LỜI CHÚA

+ Bài đọc 1: Kn 6,13-17

Trong bài đọc 1 này Thánh kinh thôi thúc chúng ta tìm sự khôn ngoan, vì khôn ngoan là món quà cao quý mà Thiên Chúa ban cho con người. Hãy tìm kiếm khôn ngoan và khôn ngoan sẽ đáp ứng, Khôn ngoan sẽ đến gặp chúng ta như một người bạn. Nhờ có khôn ngoan mà con người biết sống thế nào cho phải, tìm ra cái gì phải tìm. Nhờ có đức tính này mà con người có thể định hướng được cuộc đời của mình mà không sợ lạc hướng.

Đối với người Kitô hữu, sự khôn ngoan ấy được thể hiện nơi Đức Giêsu Kitô, Đấng đã nói: “Ta là đường, là sự thật và là sự sống”. Ai theo Ngài sẽ tiến tới con đường cứu độ.

+ Bài đọc 2: 1Tx 4,13-18

Thánh Phaolô vui mừng vì thấy tín hữu Thessalonica đón nhận Tin mừng do Ngài rao giảng và sống đức tin vững vàng. Nhưng họ có một tâm trạng lo âu: họ đang mong chờ đến ngày tận thế để được gặp Chúa Giêsu, nếu họ chết trước thì họ sẽ không được gặp Ngài.

Nhưng thánh Phaolô làm cho người Thessalonica yên tâm bằng cách cho họ tin chắc rằng: khi Chúa đến, tất cả mọi người dù còn sống hay đã chết đều được gặp Ngài, và sau đó được sống hạnh phúc bên Ngài mãi mãi. Vì thế, họ hãy tỉnh thức sẵn sàng chờ đợi ngày Chúa đến trong tinh thần tin tưởng.

+ Bài Tin mừng: Mt 25,1-13

Dụ ngôn 10 cô trinh nữ nói lên sự khôn ngoan của con cái Thiên Chúa là biết tỉnh thức và sẵn sàng chờ đợi Chúa quang lâm. Chúa sẽ đến nhưng chúng ta không biết ngày nào giờ nào. Việc chúng ta phải làm là hãy dự trữ đầy đủ dầu đèn tức là phải tỉnh thức. “Tỉnh thức” ở đây, qua hình ảnh chiếc đèn đầy dầu, có nghĩa là lúc nào cũng ở trong tư thế chuẩn bị sẵn sàng.

Chắc chúng ta thắc mắc về một chi tiết: 5 cô khôn ngoan không cho 5 cô khờ dại vay mượn dầu. Phải chăng chi tiết này nói lên tính ích kỷ của các cô khôn ngoan ? Chắc không phải thế! Chúa Giêsu muốn dùng chi tiết này để nói rằng trước số phận đời đời không ai có thể giúp ai được, mỗi người phải tự lo lấy. Vậy mỗi người phải tự lo bằng cuộc sống lúc nào cũng sẵn sàng trả lẽ trước mặt Chúa.

C. THỰC HÀNH LỜI CHÚA: Tỉnh thức và sẵn sàng

I. BỐI CẢNH CỦA DỤ NGÔN

1. Phong tục cưới hỏi người Do thái

Khi đọc dụ ngôn này, chúng ta thắc mắc nhiều điều vì phong tục cưới hỏi của người Palestine thời Chúa Giêsu khác hẳn với phong tục của chúng ta ngày hôm nay. Muốn hiểu dụ ngôn 10 cô trinh nữ đón chàng rể, ta nên xem qua phong tục của người Do thái.

Tiến sĩ Alexander Findlay để lại những điều ông đã thấy ở xứ Palestine. Ông viết: “Khi chúng tôi đến gần cổng một thị xã Galilê, tôi thấy 10 cô gái vẫy tay và đánh đàn vui vẻ, nhảy múa dọc theo con đường phía trước xe chúng tôi. Tôi hỏi họ đang làm gì vậy ? Người hướng dẫn trả lời là họ ra nhập bọn với cô dâu chờ chàng rể đến. Tôi hỏi anh ta xem có dịp thấy đám cưới này không, anh lắc đầu đáp: “Có thể tối nay, tối mai hay có khi cả hai tuần lễ nữa, không ai biết chắc lúc nào đám cưới cử hành”.

Đoạn anh tiếp tục giải thích rằng: một trong những niềm vui lớn nhất trong một đám cưới trung lưu ở Palestine là làm sao bắt gặp nhà gái đang ngủ, vì vậy, chàng rể thường đến bất ngờ, đôi khi vào lúc nửa đêm. Theo ý của công chúng thì chàng rể phải cho một người đi trước để la lên rằng: “Kìa, chàng rể đang đến”. Việc đó có thể xảy ra bất cứ lúc nào, nên nhà gái phải luôn luôn sẵn sàng đi ra đường để đón chàng rể khi chàng đến. Những điểm quan trọng khác là không ai được phép ở ngoài đường sau khi trời tối nếu không có đèn. Khi chàng rể đến và cửa đóng lại thì những người đến trễ không được phép vào. Đó là toàn thể quang cảnh dụ ngôn mà Chúa Giêsu nêu ra. Dụ ngôn có nhiều chi tiết, nhưng Chúa Giêsu chỉ muốn dựa vào phong tục rước dâu để nói lên sự tỉnh thức và sẵn sàng.

2. Ý nghĩa dụ ngôn

Dụ ngôn này nhằm cảnh cáo những thính giả gần là người Do thái và những thỉnh giả xa là chúng ta ngày hôm nay là phải tỉnh thức và sẵn sàng.

* Dụ ngôn nhằm trực tiếp vào người Do thái. Họ là dân được Thiên Chúa tuyển chọn, cả lịch sử của họ đúng ra là một cuộc sửa soạn cho cuộc giáng sinh của Con Thiên Chúa, lẽ ra họ phải chuẩn bị cho Ngài tới. Nhưng họ đã không chuẩn bị đón tiếp Ngài, vì thế họ đã bị loại ra như 5 cô trinh nữ khờ dại.

* Dụ ngôn còn gián tiếp cảnh cáo chúng ta khi chúng ta không chuẩn bị đón tiếp Chúa đến trong ngày tận thế và nhất là trong ngày sau hết của đời mình. Chúng ta quá mải mê với đời sống ở trần gian, chỉ biết tìm hạnh phúc chóng qua ở đời này mà quên đi hạnh phúc thật đời sau. Chúng ta rất dễ lần lữa trễ nải đến nỗi không còn thời giờ chuẩn bị mình đến gặp Chúa vì Chúa đến rất bất ngờ.

* Dụ ngôn này nhấn mạnh đến tính cách bất ngờ. Cl Tassin viết: “Dụ ngôn về lụt đại hồng thuỷ trình bày cho thấy sự phán xét của Thiên Chúa ập xuống nghiệt ngã giữa dòng đời thường của con người. Dụ ngôn kẻ trộm đêm kêu gọi phải tỉnh táo trước mọi thứ bất ngờ không hẹn trước. Và dụ ngôn về người đầy tớ trung tín nêu rõ tinh thần vâng phục, Chúa phải là linh hồn của thời gian chờ đợi. Hội thánh sống với lòng mong đợi ngày cánh chung ở cuối chân trời, nhưng cuộc phán xét đã bắt đầu hôm nay, trong những lựa chọn của đời sống hằng ngày” (Tassin, l’Évangile de Matthieu, Centurion, tr 260).

II. BÀI HỌC ĐƯỢC RÚT RA

Ngày xưa, Chúa Giêsu cảnh cáo những người Do thái không chịu chuẩn bị cho Ngài đến trong việc cứu chuộc loài người, nên họ đã bị loại ra ngoài và dành cho các dân tộc khác. Ngày nay, với dụ ngôn này, Chúa cũng cảnh cáo chúng ta đừng quá mê man sự thế gian mà quên đi giờ chết của mình. Chúa sẽ đến gọi chúng ta ra khỏi đời này một cách bất ngờ và ngày giờ nào chúng ta không biết. Chỉ có một điều chúng ta phải làm là tỉnh thức và sẵn sàng.

1. Mọi người đều phải chết

Kinh nghiệm người đời cho hay: không ai có thể sống mãi. Từ xưa đến nay, người ta đã nỗ lực đi kiếm tìm thuốc trường sinh, nhưng đã thất bại. Bao nhiêu anh hùng cái thế, bao nhiêu vĩ nhân lừng danh thế giới đã qua đi, chỉ còn lưu lại trên sử sách. Vì thế người ta mới đặt một dấu hỏi và tự trả lời: “Nhân sinh tự cổ thuỳ vô tử”: người ta xưa nay ai mà không chết ? Theo Kinh thánh, ông Adong sống thọ 930 tuổi, ông Noe 950 tuổi, ông Mathusalem 969 tuổi, tất cả đều đã chết. Vì thế người ta mới nói:   Người đời hữu tử hữu sinh  

Sống lo xứng phận, thác dành tiếng thơm.

Biết là mọi người sẽ phải chết đấy, nhưng mấy ai nghĩ đến sự chết để dọn mình sẵn sàng.

Nhà nhiếp ảnh Mạnh Đan có chụp một bức hình thần tình. Bức hình trình bày hai nhân vật: một cụ già đang quay lưng đi, một thiếu niên đang quay mặt lại. Và tác giả đã đặt cho bức hình ấy một tên không thể khéo đẹp hơn: QUÁ KHỨ VÀ TƯƠNG LAI.

Thật vậy, quá khứ và tương lai, hay là lớp người già và lớp người trẻ, là hai hạng người ngồi châu lưng lại cho nhau. Lớp người trẻ nhìn về phía trước mặt. Lớp người già nhìn về phía sau lưng. Vì thế Thánh kinh nói: “Trẻ thì mộng tới tương lai, già thì chiêm bao về quá khứ” (Joel 3,1). 

Tâm lý trẻ già khác nhau đấy: người thì nhìn về quá khứ, người thì nhìn về tương lai. Nhưng cả hai ít khi nghĩ đến sự chết kể cả người già, vì chết là một cái gì bi quan làm mất đi niềm vui của cuộc sống. Do đó, người ta tạm quên đi để hưởng trọn cuộc đời đầy bấp bênh này.

Tuy nhiên, cũng có những người khôn ngoan biết lo xa để chuẩn bị cho ngày ra đi vĩnh viễn của mình. Vua Ferdinand II của Pháp, ở trong phòng giấy và nơi ngủ, ngài dạy phải viết câu này: “Annos aeternos in mente habui”: Tôi hằng nhớ những năm vô tận.

2. Giờ chết đến bất ngờ

Chúa Giêsu kết thúc dụ ngôn bằng lời khuyên: “Vậy anh em hãy tỉnh thức, vì anh em không biết ngày nào giờ nào” (Mt 25,13). Lời khuyên dụ tỉnh thức ở đây giống như câu đầu của dụ ngôn chủ nhà (Mt 24,42) vì không biết ngày nào giờ nào ông chủ về, nên người đầy tớ phải tỉnh thức luôn. Thái độ tỉnh thức và sẵn sàng này giữ con người ở tình trạng thường xuyên sống trong ơn nghĩa Chúa và gia tăng việc lành phúc đức mỗi ngày một hơn.

Truyện: Núi lửa Vésuve

Cách đây hơn 1900 năm, núi lửa Vésuve đã phun lên ở Italia. Khi núi lửa ngưng phun lửa, thành phố Pompei đã bị chôn dưới lớp phún thạch tới 18 bộ (gần 6 mét). Thành phố vẫn giữ nguyên dạng như thế mãi đến thời gian gần đây, khi các nhà khảo cổ khai quật nó lên.

Mọi người cũng phải ngạc nhiên về những điều khám phá được... Phún thạch đã làm đông cứng mọi người ngay trong tư thế họ đang có khi cơn đại họa đổ xuống. Các thân xác người ta đều bị hư hoại. Trong khi hư hoại, chúng để lại những lỗ trống trong lớp tro cứng. Bằng cách đổ dung dịch thạch cao vào những lỗ trống, các nhà khảo cổ học có thể khôi phục lại hình các nạn nhân.

Một số nạn nhân này đã gây xúc động. Chẳng hạn có một thiếu phụ đang cuốn chặt đứa con trong tay mình, hoặc một lính gác Rôma đang đứng thẳng người tại trạm gác, trên người trang bị vũ khí đầy đủ. Anh ta vẫn trầm lặng trung tín với phận sự tới lúc cuối cùng... Nhưng cũng có người chết đang lúc nhậu nhẹt, có người đang đánh nhau để tranh giành một số tiền (Cf M. Link, Giảng lễ Chúa nhật, năm A, tr 322-323).

3. Phải chuẩn bị sẵn sàng

Hai bài đọc hôm nay nhắc cho chúng ta phải sẵn sàng đón ngày cuối đời mình. Khi giờ chết đến, chúng ta có sẵn sàng như 5 trinh như khôn ngoan kia không hay lại chẳng chuẩn bị gì như 5 trinh nữ khờ dại ?

a) Phải sống khôn ngoan

Người ta thường nói: “Khôn ba năm dại một giờ” (Tục ngữ). Sự khôn ngoan đòi hỏi chúng ta phải kiên trì, phải cố gắng suốt cả đời vì “chỉ có ai bền đỗ đến cùng mới được cứu rỗi”, chỉ thiếu khôn ngoan một chút là trở thành dại, đem đến sự tai hại khôn lường. Trong bài Tin mừng hôm nay, Chúa muốn dạy chúng ta đâu là sự khôn ngoan đích thực và phải hành động ra sao để có sự khôn ngoan đó.

Như chúng ta đã biết có nhiều loại khôn ngoan: khôn ngoan chủ quan hay khách quan, khôn ngoan do kinh nghiệm hay do học hỏi, khôn ngoan xưa hay ngày nay. Và mọi sự khôn ngoan không luôn có tầm quan trọng như nhau vì có những thứ khôn ngoan chỉ hữu dụng tạm thời hay tuỳ cơ ứng biến, lại có những thứ khôn ngoan có giá trị bất biến mà ai cũng phải công nhận.

Một trong những thứ khôn ngoan quan trọng đó mà dụ ngôn đề cập tới: “Mọi người sống ở trần gian sẽ qua đi, chỉ cần một việc quan trọng là chiếm hữu cho được Nước trời”. Đây là sự khôn ngoan mà Chúa muốn truyền dạy chúng ta như một chân lý căn bản hướng dẫn một cuộc đời và chi phối tận gốc rễ mọi sinh hoạt của con người mong đạt tới hạnh phúc vĩnh cửu mà Chúa đã hứa ban.

Truyện: Diogène bán sự khôn ngoan

Triết gia ngoại đạo Diogène dọn một chỗ ở giữa thành Athènes. Ở đó, ông treo một tấm bảng có đề chữ: “Đây có bán sự khôn ngoan”. Một người kia thấy câu đó, liền sai đầy tớ đem tiền đến mua. Diogène bỏ tiền vào túi rồi trả lời:

- Hãy về thưa lại với chủ câu này: “Trong mọi sự phải nghĩ đến cùng đích”.

Người chủ cho đó là một câu đầy giá trị. Ông truyền khắc câu đó bằng chữ vàng và treo trước cửa nhà. Như vậy, ông muốn nhắc nhở kẻ khác năng nhớ đến mục đích của con người sống trên mặt đất này, vì đó là điều quan trọng nhất.

b) Sẵn sàng đón Chúa đến

Việc chờ đợi sẵn sàng có tính cách bản thân liên quan đến mỗi người, không ai làm thay ai được. Sự tỉnh thức và sẵn sàng này phải có luôn, kéo dài mãi, chứ không phải trong một thời gian nào thôi vì Chúa đến bất ưng, Chúa có thể gọi ta ra khỏi đời này bất cứ lúc nào. Cho nên, như 10 trinh nữ, sửa soạn có đèn mà thôi, đèn cháy mà thôi cũng chưa đủ, còn phải dự trữ dầu. Cũng vậy, có đạo, có đức tin mà thôi chưa đủ mà còn phải có sự nghiệp đức tin và nhân đức nữa. Đúng như người ta nói: “Đèn không dầu như cầu không nhịp”.

Đèn không dầu thì đốt không cháy, cũng như cầu không nhịp thì người đi bộ cũng như người đi xe có ngày sẽ bị té xuống sông. Con người khôn ngoan phải biết lo cho tương lai. Khôn ngoan của con người phải là cùng đích của mình, mà muốn tới cái cùng đích ấy thì phải chuẩn bị cách tỉnh thức và sẵn sàng vì “Sinh hữu hạn, tử bất kỳ”.

c) Phận ai người ấy lo

Có một điều làm cho chúng ta suy nghĩ: việc 5 cô trinh nữ khôn ngoan từ chối không cho 5 cô trinh nữ khờ dại vay mượn dầu. Chi tiết này xem ra có vẻ nói về cái tính ích kỷ của 5 cô khôn ngoan, nhưng dầu sao nó cũng có ý nghĩa. Có thể đây là một chi tiết nói lên sự cô độc của con người khi chết. Mỗi người phải tự lo lấy cho mình, không ai giúp ai được. Con người sẽ một mình ra trước mặt Thiên Chúa, cùng với tất cả những gì mình có.

Đây là tư tưởng làm cho triết gia và nhà thần học Đan Mạch Kierkegaard (1813-1855) ông tổ của trào lưu tư tưởng triết học hiện sinh, suy nghĩ và gợi hứng cho ông viết cuốn “Le concept d’angoisse” và suy tư một hệ thống triết học bi quan về thân phận con người.

Tuy nhiên đối với những người công giáo, chúng ta nhận định chân lý trên mà không sợ hãi lo lắng, bi quan. Trái lại, từ chân lý đó ta sẽ cố gắng để sống, định liệu lấy chính đời sống đời đời của ta bằng đời sống hiện tại, vì biết rằng một mình ta sẽ ra trước toà Chúa.

Lúc đó, mỗi người sẽ lãnh nhận lấy hậu quả của mọi hành vi mình trong cuộc sống, hoặc được thưởng hoặc bị phạt. Việc thưởng phạt này do chính lương tâm của ta tự quyết định, vì gieo thứ nào thì gặt thứ ấy như thánh Phaolô đã dạy: “Ai gieo giống nào thì gặt giống ấy” (Gl 6,7):

                                      Chủng qua đắc qua, chủng đậu đắc đậu.

                                      Trồng dưa được dưa, trồng đậu được đậu (Ngạn ngữ).

Qua tư tưởng các bài đọc của Thánh lễ hôm nay, chúng ta có thể rút ra được bài học thực hành: một ngày nào đó cuộc đời chúng ta sẽ chấm dứt. Giờ chết, giờ gặp Chúa của mỗi người chắc chắn sẽ xảy ra, nhưng có một điều không chắc là không biết nó sẽ xảy ra khi nào. Chúa không muốn ta biết giờ chết vì muốn để ta tập luyện tinh thần phó thác: tin vào Chúa quan phòng và tình thương của Chúa.

Đồng thời chúng ta phải luôn tỉnh thức và sẵn sàng, phải lo cho linh hồn mình, phải luôn sẵn sàng tối đa bằng cách sống tốt lành, sống trong tình trạng ơn nghĩa với Chúa. Chỉ có những ai biết sống như thế mới bảo đảm được hạnh phúc đời đời như người ta nói: “Sống khôn, chết thiêng”.

4. Suy niệm (Lm. Antôn Nguyễn Cao Siêu, S.J.)

MANG THEO BÌNH DẦU

Ở đời ai cũng muốn mình là người khôn.

Ít ai muốn nhận mình là người dại, dù dại dột thì ai cũng có.

Người dại thường bị coi khinh, còn người khôn thì được ca ngợi.

Nhưng không dễ mà phân biệt được khôn với dại.

Làm cho mình được tiếng tăm, giàu có, chưa hẳn đã là khôn.

Chịu nhiều thất bại, nhục nhã, túng nghèo, chưa hẳn là dại.

Đâu là tiêu chuẩn để đánh giá một người là khôn thật ?

Một người có đủ phúc lộc thọ ở trần gian chưa hẳn là người khôn,

nếu người ấy không đem được gì qua bên kia sau khi nhắm mắt.

Bài Tin Mừng ở cuối năm phụng vụ nói với chúng ta về khôn và dại,

và cho chúng ta biết thế nào là thực sự khôn.

Đức Giêsu kể cho ta chuyện mười cô trinh nữ, đóng vai trò phù dâu.

Có năm cô dại và năm cô khôn.

Tuy phân biệt dại và khôn, nhưng họ lại có nhiều điểm giống nhau.

Cả mười cô đều háo hức mang theo đèn,

để tham dự đám rước ban đêm, đưa cô dâu về nhà chồng.

Vì chú rể đến chậm mà trời đã khuya,

nên mười trinh nữ đang ở nhà cô dâu đều thiếp đi và ngủ cả.

Khi nghe báo chú rể đến, cả mười cô đều thức dậy, sửa soạn đèn.

Các cô dại nhận ra đèn của mình đã tắt, mà dầu thì không có.

Họ xin các cô khôn cho vay dầu, nhưng bị chối từ.

Trong đám rước về nhà chú rể, họ không có mặt, vì bận đi mua dầu.

Khi có dầu rồi, họ xin được vào dự tiệc cưới, nhưng lại bị từ chối.  

Mọi sự đổ vỡ chỉ vì các cô dại không mang bình dầu dự trữ.

Họ không tính đến chuyện chú rể đến muộn.

Dụ ngôn trên đây có những chi tiết khiến ta khó hiểu.

Tại sao các cô khôn lại có thái độ ích kỷ

không chịu chia sẻ dầu cho những cô bị tắt đèn ?

Tại sao chú rể lại đóng cửa không cho các cô dại vào dự tiệc ?

Sự hiện diện của mười cô trinh nữ hẳn sẽ làm bữa tiệc vui hơn chứ!

Chú rể có thấy thiện chí của các cô dại khi họ vội vã đi mua dầu,

có thấy lòng ao ước của họ muốn được dự tiệc cưới không ?

Tại sao chú rể lại khẳng định mình không biết các cô là ai ?

Những chi tiết khó hiểu trên đây có thể không xảy ra trong thực tế,

nhưng qua đó, dụ ngôn này lại có thể gửi cho ta một thông điệp.

Vào ngày tận thế hay quang lâm của Đức Giêsu,

mỗi người chúng ta phải chịu trách nhiệm về số phận của mình.

Như các cô dại, tôi có thể tìm sự giúp đỡ nơi người khác.

Nhưng điều đó không có nghĩa là tôi có thể ỷ lại, dựa dẫm:

“Sợ không đủ dầu cho chúng em và cho các chị đâu” (Mt 25,9).

Nếu các cô khôn chia sẻ số dầu dự trữ cho năm cô dại

thì trên đường đến nhà trai, có lúc chẳng còn ngọn đèn nào sáng.

Hình ảnh “cửa đóng lại” cũng nhắc ta về một bi kịch có thật.

Dù Thiên Chúa muốn mọi người được cứu rỗi,

nhưng không phải mọi người đều đương nhiên vào Nước Trời.

Không phải cửa lúc nào cũng mở, để ai muốn thì cứ vào tự do.

“Ta không biết các ngươi”; “Tôi không biết các cô là ai” (Mt 7,23; 25,12).

Cần có tương quan với Đức Giêsu để được vào Nước Thiên Chúa.

Cần biết Ngài thân thiết và cần được Ngài biết.

Xem ra có “bình dầu” dự trữ là điều quan trọng.

Muốn vào Nước Trời phải có đèn sáng khi Chúa quang lâm.

Muốn có đèn sáng, cần có dầu để dùng trong thời gian lâu dài.

“Dầu” tượng trưng cho cả một cuộc sống luôn thi hành ý Chúa.

“Dầu” không phải chỉ là lời tuyên xưng: “Lạy Chúa! Lạy Chúa!”

mà là những việc làm theo ý Cha kéo dài suốt cuộc đời.

Những việc làm tốt đẹp là chất dầu làm cho đèn tỏa sáng (Mt 5,16).

Thật tiếc cho năm cô trinh nữ có sửa soạn, có đợi chờ,

nhưng lại bị lỡ không được đi rước dâu và được vào dự tiệc.

Các kitô hữu chúng ta, ai cũng có thể là các cô dại trong dụ ngôn.

LỜI NGUYỆN

Lạy Chúa Giêsu,

nếu ngày mai Chúa quang lâm,

chắc chúng con sẽ vô cùng lúng túng.

Thế giới này còn bao điều khiếm khuyết, dở dang,

còn bao điều nằm ngoài vòng tay của Chúa.

Chúa đâu muốn đến để hủy diệt,

Chúa đâu muốn mất một người nào.

Xin cho chúng con biết cộng tác với Chúa

xây dựng một thế giới yêu thương và công bằng,

vui tươi và hạnh phúc,

để ngày Chúa đến thực là một ngày vui trọn vẹn,

cho mọi người và cho cả vũ trụ.

Xin nuôi dưỡng nơi chúng con

niềm tin vững vàng

và niềm hy vọng nồng cháy,

để tất cả những gì chúng con làm

đều nhằm chuẩn bị cho ngày Chúa trở lại.

5. Suy niệm (Lm. Nguyễn Vinh Sơn SCJ)

Câu chuyện

Tiến sĩ Alexander Findlay kể lại những điều ông đã thấy ở xứ Palestine: “Khi chúng tôi đến gần cổng một thị xã ở Galilê, tôi thấy mười cô gái vẫy tay và đánh đàn vui vẻ, nhảy múa dọc theo con đường phía trước xe chúng tôi. Tôi hỏi họ đang làm gì vậy ? Người hướng dẫn trả lời là họ gia nhập bọn với cô dâu chờ chàng rể đến. Tôi hỏi anh ta xem chúng ta có thể có dịp để thấy đám cưới này không, anh lắc đầu đáp: “Có thể tối nay, tối mai hay có khi cả hai tuần lễ nữa, không ai biết chắc lúc nào đám cưới cử hành”.

Đoạn anh tiếp tục giải thích rằng: Một trong những niềm vui lớn nhất trong một đám cưới trung lưu ở Palestine là làm sao bắt gặp nhà gái đang ngủ, vì vậy, chàng rể thường đến bất ngờ, đôi khi vào lúc nửa đêm…

Suy niệm

Hình ảnh tiệc cưới luôn gần gũi với đời sống thường nhật của con người. Khi nói về ngày vương quốc cánh chung, Chúa dùng dụ ngôn tiệc cưới, dụ ngôn mười trinh nữ để minh họa, chuyển tải ý nghĩa giáo huấn. Qua dụ ngôn mười cô trinh nữ và hình ảnh chờ đợi tân lang, Chúa Giêsu dạy ta phải có thái độ thích đáng để chuẩn bị cho ngày “hội hoa đăng” cùng với Tân Lang Chiên Thiên Chúa.

Các trinh nữ phụ dâu chờ đón tân lang là hình ảnh của mọi người chúng ta cùng chờ đón Đức Kitô quang lâm. Phúc âm đã trình bày Chúa Giêsu như vị Tân lang của những đám cưới được trông đợi này (x. Mt 9,15). Sách Khải Huyền nói về ngày quang lâm của nước Thiên Chúa như là việc cử hành lễ cưới của Con Chiên (x. Kh 19).

Trong mười cô trinh nữ, năm cô sẵn sàng được gọi là khôn ngoan, khôn vì đã chuẩn bị mọi sự cho việc đón chàng rể, đến tham dự hội hoa đăng, rước đôi tân hôn về mái nhà mới. Còn năm cô chểnh mảng với bổn phận của mình, để đèn tắt vì không đủ dầu nên phải chạy đi mua. Chính lúc khi các cô ra đi, chàng rể đến, các cô đã trễ hẹn cho hội hoa đăng tiệc cưới.

Hình ảnh năm cô khôn ngoan nhập hội hoa đăng với chàng rể để rước dâu, gợi cho chúng ta tinh thần luôn chuẩn bị tích cực với con tim sẵn sàng. Được nhập vào đoàn rước chờ đợi và mang đèn vẫn chưa đủ nhưng đèn cần phải sáng và phải luôn có dầu. Dầu ở đây tượng trưng cho đức tin, cho đời sống thánh thiện, cho đời sống công chính, bác ái và đời sống lương thiện, chân chính của mọi người.

Chúa đến bất ngờ, chúng ta không lo vì đã luôn sẵn sàng. Sẵn sàng có nghĩa là luôn chuẩn bị đầy đủ, nghĩa là lãnh trách nhiệm lo toan chứ không cậy dựa vào kẻ khác như các cô khờ dại, để khi tân lang đến, tất cả tiến vào dự hội hoa đăng rước dâu.

Như các cô khôn ngoan, để có được cuộc sống hôm nay, có được ngày mai tươi sáng, phải luôn sẵn sàng “đèn có dầu”, chúng ta, những “cô phù dâu”, thắp sáng lên khi đón “chàng rể” là Đức Kitô, cùng Ngài tiến vào hội hoa đăng “tiệc cưới nước Trời”.

Ý lực sống

“Vậy anh em hãy tỉnh thức, vì anh em không biết ngày nào giờ nào” (Mt 25,13).