Thứ Ba tuần 3 mùa Vọng - Thái độ của hai người con (Mt 21,28-32)

“Những người thu thuế và những cô gái điếm
vào Nước Thiên Chúa trước các ông”.
(Mt 21,31)

BÀI ĐỌC I: Xp 3, 1-2. 9-13

“Chúa hứa ban ơn cứu độ cho những người nghèo khó”.

Trích sách tiên tri Xôphônia.

Chúa phán: Khốn cho thành phản nghịch và ô uế, cho thành làm sự hung bạo. Nó không nghe lời, không chịu sửa dạy, không tin tưởng vào Thiên Chúa, không đến gần Chúa mình.

Bấy giờ Ta sẽ cho dân Ta môi miệng thanh sạch để mọi người kêu cầu danh Chúa và nhất tâm phụng sự Người. Từ phía bên kia các sông xứ Ethiôpi, con cái những kẻ tha hương kêu cầu Ta, đem lễ vật đến dâng cho Ta.

Ngày đó, ngươi sẽ không còn phải xấu hổ vì các lỗi lầm của ngươi đã phạm đến Ta. Vì Ta sẽ cất xa khỏi ngươi những kẻ chiến thắng kiêu căng và từ đây, ngươi sẽ mãi mãi được vinh quang trên núi thánh Ta. Ta sẽ để lại giữa ngươi một dân tộc nghèo khó và thiếu thốn và họ sẽ tin tưởng vào danh Chúa. Những người Israel còn sót lại sẽ không làm điều gian ác, không nói dối, người ta không thấy chúng nói lời phỉnh gạt. Chúng sẽ như đàn chiên ăn cỏ và nghỉ ngơi, và sẽ không ai làm phiền chúng.

Đó là lời Chúa.

ĐÁP CA: Tv 33, 2-3. 6-7. 17-18. 19 và 23

Đáp: Kìa người đau khổ cầu cứu và Chúa đã nghe (c. 7a).

Xướng:

1) Tôi chúc tụng Chúa trong mọi lúc; miệng tôi hằng liên lỉ ngợi khen Ngài. Trong Chúa, linh hồn tôi hãnh diện. Bạn nghèo hãy nghe và hãy vui mừng. - Đáp.

2) Hãy nhìn về Chúa, để các bạn sẽ vui tươi, và các bạn khỏi hổ ngươi bẽ mặt. Kìa người đau khổ cầu cứu và Chúa đã nghe, và Ngài đã cứu họ khỏi mọi điều tai nạn. - Đáp.

3) Thiên Chúa ra mặt chống người làm ác, để tẩy trừ di tích chúng nơi trần ai. Người hiền đức kêu cầu và Chúa nghe lời họ, Ngài cứu họ khỏi mọi nỗi âu lo. - Đáp.

4) Thiên Chúa gần gũi những kẻ đoạn trường, và cứu chữa những tâm hồn đau thương tan nát. Thiên Chúa cứu chữa linh hồn tôi tớ của Ngài, và phàm ai tìm đến nương tựa nơi Ngài, người đó sẽ không phải đền bồi tội lỗi. - Đáp.

Tin mừng: Mt 21,28-32

²⁸Các ông nghĩ sao: Một người kia có hai con trai. Ông ta đến nói với người thứ nhất: “Này con, hôm nay con hãy đi làm vườn nho.” ²⁹Nó đáp: “Con không muốn đâu!” Nhưng sau đó, nó hối hận, nên lại đi. ³⁰Ông đến gặp người thứ hai, và cũng bảo như vậy. Nó đáp: “Thưa ngài, con đây!” nhưng rồi lại không đi.

³¹Trong hai người con đó, ai đã thi hành ý muốn của người cha ?” Họ trả lời: “Người thứ nhất.” Đức Giêsu nói với họ: “Tôi bảo thật các ông: những người thu thuế và những cô gái điếm vào Nước Thiên Chúa trước các ông. ³²Vì ông Gioan đã đến chỉ đường công chính cho các ông, mà các ông không tin ông ấy; còn những người thu thuế và những cô gái điếm lại tin. Phần các ông, khi đã thấy vậy rồi, các ông vẫn không chịu hối hận mà tin ông ấy.”

1. Suy niệm (TGM Giuse Nguyễn Năng)

Sứ điệp: Chúa Giêsu mời gọi tất cả mọi người vào Nước Thiên Chúa. Nhưng muốn vào Nước Thiên Chúa, điều quan trọng không phải là nói suông, mà là làm theo ý muốn của Thiên Chúa.

Cầu nguyện: Lạy Chúa Giêsu, đọc Phúc Âm con thấy có một điều lạ. Có những kẻ tội lỗi không cứng lòng, như người phụ nữ xức dầu thơm lên chân Chúa, ông Gia-kêu trưởng phường thu thuế, người trộm lành; chỉ cần vài lời nhẹ nhàng hoặc một cử chỉ nhân ái của Chúa cũng đã đủ để đưa họ trở về. Còn những người vẫn tự hào mình là công chính, như nhóm biệt phái, như các luật sĩ, được nghe bao lời của Thánh Gioan Tiền Hô cũng như của Chúa, thế mà họ vẫn cứng lòng, tâm hồn họ vẫn trơ trơ. Họ không trở về, bởi vì họ không nhận mình tội lỗi.

Lạy Chúa, Đức Cố Giáo Hoàng Phaolô VI đã có lần phải than rằng: tội lớn nhất của thời đại hôm nay là người ta phạm tội mà không nhận ra tội của mình, người ta phạm tội mà không cho là mình phạm tội. Con người ngày nay đã dần dần đánh mất cảm thức về tội lỗi, lương tâm đã ra tháo thứ. Lạy Chúa, Chúa đã từng nói với nhóm luật sĩ và biệt phái: “Nếu các ngươi là những người mù, thì các ngươi sẽ không có tội. Đàng này các ngươi lại nói: chúng tôi thấy chứ, nên tội các ngươi vẫn còn đó”. Cái đáng tiếc nghiêm trọng không phải là việc con có tội, nhưng là có tội mà cứ tưởng mình đạo đức.

Lạy Chúa, xin đừng để con tự mãn, tưởng mình không có gì cần phải sám hối cải thiện. Xin cho con luôn biết khiêm tốn đứng vào hàng ngũ các tội nhân để luôn được tha thứ và nhận được nhiều hồng ân Chúa ban. Amen.

Ghi nhớ: “Gioan đến và những kẻ tội lỗi tin ngài”.

2. Suy niệm (Lm. Carôlô Hồ Bạc Xái)

Phân tích

Dụ ngôn hai người con:

- Người con thứ nhất: Cha nó bảo nó đi làm vườn nho. Nó đáp không. Nhưng sau đó nó hối hận và đi làm. Đây là hình ảnh của lương dân: ban đầu không đáp lời mời gọi của Thiên Chúa, nhưng sau đó hối hận và làm theo lời Chúa dạy.

- Người con thứ hai: Khi cha nó bảo nó đi làm vườn nho, nó nhanh nhẹn thưa vâng, nhưng thực tế là không đi làm. Đây là hình ảnh của dân Do Thái, chỉ đáp ứng với Chúa bằng miệng chứ không thi hành.

Sau khi kể dụ ngôn, Đức Giêsu đánh giá:

- Đứa con thứ nhất mới là đứa thi hành đúng ý Thiên Chúa.

- Điểm đặc biệt là Đức Giêsu đã coi lương dân là đứa con thứ nhất, hơn cả dân Do Thái dù được Thiên Chúa kêu gọi trước nhưng chỉ được coi là đứa con thứ hai.

Suy gẫm

1. Thưa vâng với Chúa là việc rất dễ. Biết bao lần tôi đã thưa vâng với Ngài, thưa rất nhanh nhẹn, rất sốt sắng. Nhưng chỉ là thưa thế thôi, chứ thực sự là tôi đã không làm như tôi thưa. Đó là bởi vì hình như tôi chỉ sống đạo khi cầu nguyện, khi tĩnh tâm. Sau đó trở lại cuộc sống thì tôi quên hết những gì đã thưa và đã hứa với Chúa. Tôi giống như những nhà ngoại giao, những con buôn, và thậm chí hầu như tôi coi rẻ Chúa, tôi xí gạt Ngài.

2. Khi phân tích sâu hơn về thái độ của hai người con này, Đức Giêsu cho thấy vấn đề then chốt là hối hận và hoán cải: người con thứ nhất “sau đó hối hận”; người con thứ hai “vẫn không chịu hối hận.” Hoán cải là điều mà ai ai cũng phải thường xuyên làm. Mỗi Lời Chúa mà chúng ta nghe hướn dẫn ta thấy phải làm gì; so lại với cách sống thì ta thấy mình đã không làm như thế; từ đó ta quyết tâm hoán cải để làm lại cho đúng ý Chúa. Đây chính là điều ta phải thường xuyên làm.

3. “Những người thu thuế và những cô gái điếm vào Nước Thiên Chúa trước các ông”: Tại vì họ biết mình tội lỗi. Biết mình tội lỗi thì dễ hoán cải hơn. Và vì hoán cải nên được vào Nước Thiên Chúa. Xin cho con biết thân phận con là kẻ tội lỗi.

4. Mùa đông năm 1982, một phản lực cơ Hoa Kỳ bị chết máy đã đâm nhào xuống một dòng sông. Nhiều hành khách sống sót chơi vơi giữa dòng sông giá lạnh. Giữa những người bộ hành chứng kiến, một thanh niên bất chấp dòng nước lạnh đã phóng người xuống sông cứu vớt một thiếu phụ đang chới với trên sóng nước. Hành động này khiến Tổng thống Reagan tuyên dương anh là anh hùng dân tộc. Khi được hỏi lý do việc liều mạng sống, anh trả lời “Tôi đã làm điều tôi phải làm.”

“Tôi đã làm điều tôi phải làm,” lời giải thích trên cũng có thể là lời tuyên tín sống động của những người không hề mang danh hiệu Kitô nhưng có lẽ lại sống tinh thần Kitô một cách sâu xa hơn những người vỗ ngực xưng mình là môn đệ Đức Kitô nhưng cuộc sống lại hoàn toàn là một phản chứng.

3. Suy niệm (Lm. Giuse Đinh Lập Liễm)

Dụ ngôn hai người con (Mt 21,26-32)

1. Đứng trước lời rao giảng Tin mừng của Đức Giêsu, có hai hạng người với hai thái độ trái ngược nhau, đó là giới lãnh đạo Do thái và những người tội lỗi và dân chúng. Đức Giêsu đưa ra dụ ngôn hai người con  để làm nổi bật sự tương phản giữa lời nói và việc làm: nói có mà không làm; nói không nhưng lại làm. Giữa sự đối nghịch này, hành động được đánh giá là quan trọng, vì hành động là dấu hiệu của một tâm hồn trong sáng, biểu hiện qua những hành động ngay thẳng. Vì thế, Đức Giêsu đã thẳng thắn tuyên bố: “Không phải những người nói: Lạy Chúa! Lạy Chúa, là được vào Nước trời, nhưng chỉ những kẻ thi hành ý Cha trên trời”.
2. Cần tìm hiểu hình bóng của dụ ngôn này:

- Người con thứ nhất là đứa con “Thưa vâng” rồi không đi làm: ám chỉ những nhà lãnh đạo Do thái và tất cả những ai vâng lệnh bằng lời nói mà không thực hành. Những người này vẫn tự xưng là giới đạo đức và lên mặt mô phạm với đời. Nhưng họ từ chối ơn Thiên Chúa, không nhìn nhận Đức Giêsu là Đấng Cứu Thế, mặc dầu trước khi Người đến, họ vẫn khát vọng Người.

- Người con thứ hai thưa “Không đi”, nhưng sau hối hận và đã đi làm: ám chỉ những người tội lỗi, thu thuế, đĩ điếm và chư dân. Những người này thoạt mới nghe giảng, họ ngại ngùng không theo; nhưng sau họ đã nghe Gioan Tẩy giả và lời giảng của Đức Giêsu nên đã sám hối ăn năn.

3. Kết luận dụ ngôn Đức Giêsu nói: “Tôi bảo thật các ông, những người thu thuế và gái điếm, sẽ vào Nước trời trước các ông”. Chưa bao giờ ta thấy Đức Giêsu đã nói thẳng với các người biệt phái như lần này. Chính họ có lẽ cũng không ngờ.
4. Câu nói đó có nghĩa là: các ông tưởng mình thánh thiện trong sạch, giữ luật không trách được điểm nào, còn người thu thuế các ông coi như cặn bã xã hội, những người mà các ông cấm không cho đi chung đường với họ. Các ông lầm. Những người thu thuế và đĩ điếm mà các người miệt thị đến mức đó sẽ vào Nước trời trước các ông. Nói rõ là những người ấy  tốt hơn các ông.
5. Trong cuộc sống hằng ngày, người ta thường nói nhiều mà làm ít, giữa lý thuyết và thực hành còn một khoảng cách lớn. Có thể nói: trên thế giới này không có con đường nào dài cho bằng “con đường từ miệng đến tay”. Vì thế mới có câu: “Năng thuyết bất năng hành”. Lý thuyết có hay mấy mà không được thực hiện thì cũng không có giá trị.

Trong đời sống đạo cũng thế, chúng ta biết Chúa, cần thông hiểu giáo lý vì “vô tri bất mộ” mà. Như thế cũng chưa đủ, còn phải đem cái biết ra thực hành trong cuộc sống hằng ngày nữa. Đức Giêsu đã nói: “Ai yêu mến Thầy thì hãy giữ lời Thầy” mà “giữ lời Thầy” thì có nghĩa là hãy thực hành những điều Thầy dạy, là làm theo ý Thầy. Bài dụ ngôn về hai đứa con trong Tin mừng đã chứng tỏ điều đó.

6. Phải sống trung thực với lòng mình, phải làm sao cho “ngôn hành đồng nhất”, lời nói và việc làm không được mâu thuẫn nhau. Nhiều người nói thì rất hăng nhưng khi làm thì chẳng thấy đâu, họ giống như đứa con thứ trong dụ ngôn này. Những người như thế thì người ta phang cho một câu mỉa mai: “Trăm voi không được bát nước xáo”.

Người ta đánh giá trị một người thì không phải ở lời nói mà ở việc làm, vì nói thì ai cũng nói được, nhưng khi phải bắt tay làm thì mới thấy khó khăn, nên nhiều người đã bỏ cuộc. Đối với những người chỉ nói ba hoa chích choè mà không dám bắt tay làm việc gì thì người ta chê:

Nói thì đâm năm chém mười,

Đến khi tối trời chẳng dám ra sân.

7. Truyện: Anh chàng Aristogiton

Aristogiton hồi ấy lúc thanh bình, là một nhà ái quốc thượng thặng. Thở ra lửa trận, nói ra sấm sét. Chàng lợi dụng mọi hoàn cảnh để cổ võ những đức tính anh hùng của người chiến sĩ yêu nước. Nghe chàng nói, thính giả có ấn tượng như chàng đang tuyên chiến với tất cả các cường quốc trên thế giới.

Nhưng đến khi phải thi hành lệnh quân dịch, người ta thấy chàng đột nhiên bước đi khập khiễng, tay chống gậy, chân thì băng bó, trông thảm não vô cùng.

Biết rõ những bí ẩn của chàng, ông Photion trợn mắt nói: “Aristogiton đã làm một người què lại còn hèn nhát”.

Qua bài Tin mừng hôm nay, chúng ta phải có thái độ nào với tư cách là một Kitô hữu, một chứng nhân của Chúa? Chúng ta sẽ cố gắng:

- Đừng nghĩ rằng mình thuộc hàng “công chính” để rồi ngủ mê trong ảo tưởng đạo đức về mình.

- Cũng đừng cho rằng mình thuộc hàng “thu thuế và đĩ điếm” để rồi buông xuôi cho dòng đời lôi cuốn.

Hãy sống trung thực với lòng mình. Hãy sám hối và chỉnh sửa lại cuộc sống, sao cho mình xứng đáng là con Chúa, là Kitô hữu để cuộc sống tốt lành của mình toả ra mùi thơm tho nhân đức vì “hữu xạ tự nhiên hương”. Lúc đó không cần phải phô trương, tự cuộc sống của mình đã chứng minh điều đó:                                      

Trúc xinh trúc mọc bờ ao,
Em xinh em đứng chỗ nào cũng xinh.
Trúc xinh trúc mọc đầu đình,
Em xinh em đứng một mình cũng xinh. (Ca dao)