Xin lỗi

Trung tuần tháng 12/2009, trong đám tang của chị tôi tại Tu viện Mến Thánh Giá Thủ đức, tôi thấy có một nghi thức đặc biệt được cử hành bên quan tài trong đêm cuối cùng tại Tu viện. Tạm gọi “người nhỏ”, “người vừa” và “người lớn” – lớn, nhỏ theo nghĩa tuổi đời và tuổi tu.

Trước tiên, trong khi Chị Tổng phụ trách (Bề trên) đọc những lời tâm tình thì những người nhỏ đi vòng quanh quan tài rồi dâng hoa hồng, rồi những người vừa đi vòng quanh quan tài và dâng nến, sau đó những người lớn đi vòng quanh quan tài và dâng hương (nhang).

Cuối cùng, tất cả cùng lạy nhau 3 lạy để xin lỗi nhau. Theo tôi, đây là một nghi thức nhân bản đầy ý nghĩa và xúc động, thiết nghĩ cần được “nhân bản” trong các đám tang. Người chết không thể làm được gì nữa, chỉ còn nhờ người sống. Khi sống, chính mình cũng có lúc không đủ can đảm xin lỗi nhau. Vâng, dù sao thì “muộn vẫn hơn không”.

Nhân vô thập toàn, con người là vậy. Cuộc sống giữa trần gian, với đầy đủ thất tình (hỉ, nộ, ai, lạc, ái, ố, dục), khó tránh khỏi những phút xao lòng mà tham-sân-si. Đức Kitô đã dạy: “Nếu khi anh em sắp dâng lễ vật trước bàn thờ, mà sực nhớ có người anh em đang có chuyện bất bình với mình, thì hãy để của lễ lại trước bàn thờ, đi làm hòa với người anh em ấy đã, rồi trở lại dâng lễ vật của mình” (Mt 5, 23). Quả thật, không đơn giản!

"Con người rất yếu đuối, điều mình muốn mà mình không làm, điều mình không muốn thì mình lại làm" (Rm 7, 15). Vì vậy, con người luôn rất cần sám hối. Nếu Chúa chấp tội nào ai rỗi được (Kinh Vực Sâu). Thật hạnh phúc khi có Thiên Chúa Tình Yêu, Ngài mãi mãi yêu đến vô cùng. Sám hối – xin lỗi – tha thứ, đó là “bộ ba” liên kết chặt chẽ. Sám hối thì phải xin lỗi, xin lỗi thì cần tha thứ. Trong văn hóa Tây phương, lời “cảm ơn” và “xin lỗi” rất thường xuyên được sử dụng, người Việt Nam ta có vẻ còn rất “vô tư”! S. Gosson đã so sánh:

Một lời xin lỗi vụng về
Luôn luôn vẫn tốt hơn là lặng im

Mùa Chay thường về trùng hợp với mùa Xuân, gợi nhớ bao điều… Mùa Chay là mùa sám hối, mùa Xuân là mùa đoàn tụ và cũng là lúc bỏ qua lỗi lầm của nhau để ăn Tết. Đây là mùa cứu độ, xin lỗi Chúa và mọi người. Ai cũng có những lúc thất vọng nhưng cố gắng không tuyệt vọng, như Thánh Phaolô dạy. Vâng, con tin!

Dù tội có đỏ như son
Hay là thắm tựa máu hồng – đừng lo!
Vững tin Ngài vẫn thứ tha
Sẽ thanh tẩy trắng như là tuyết, bông.